Skip to main content

सामुदायिक स्कुलमा पूर्वप्राथमिक शिक्षाको तयारी

काठमाडौं, कार्तीक १२ / देशभरका सामुदायिक विद्यालयमा एकवर्षे पूर्वप्राथमिक शिक्षाको व्यवस्था गर्ने तयारी गरिएको छ । शिक्षा ऐनको आठौँ संशोधन मस्यौदामा सबै सार्वजनिक विद्यालयमा एकवर्षे पूर्वप्राथमिक शिक्षा दिने व्यवस्था गरिएको छ ।
देशभरमा करिब ३४ हजार सार्वजनिक विद्यालय छन् । ती सबै विद्यालयमा एकवर्षे पूर्वप्राथमिक शिक्षा सञ्चालन गर्ने विषयमा सहमति भएर ऐन संशोधन मस्यौदामा उल्लेख गरिएको शिक्षा मन्त्रालयका सहसचिव हरि लम्सालले बताए । ऐनको मस्यौदा शिक्षा मन्त्रालयले संसद्मा पेस गर्ने तयारी गरेको छ ।
‘देशभरका सामुदायिक विद्यालयमा एकरूपता कायम गर्न एकवर्षे पूर्वप्राथमिक शिक्षाको व्यवस्था गर्न लागिएको हो,’ सहसचिव लम्सालले भने, ‘यो व्यवस्था राख्न सबैको सहमति छ ।’ हाल एसएलसी दिँदासम्म सामुदायिक विद्यालयमै केहीले ११ वर्ष र केहीले १० वर्ष मात्र अध्ययन गर्ने गरेको उनको भनाइ छ ।
संशोधन मस्यौदा पारित भएर ऐन बनेपछि देशभरका सामुदायिक विद्यालयमा पढेका विद्यार्थीमा समानता कायम हुने र सिकाइ उपलब्धि पनि बराबरी हुने लम्सालको भनाइ छ । सबै विद्यार्थीको आधार एउटै हुँदा माथिल्लो तहको अध्ययनमा समेत सहज हुने उनले बताए ।
सामुदायिक विद्यालयमा हाल कतै शिशु कक्षा, कतै अर्कै नामले पूर्वप्राथमिक कक्षा सञ्चालन हुने गरेको छ । निजी विद्यालयमा भने कक्षा एकमा भर्ना गर्नुअघि नर्सरी, एलकेजी र युकेजी गरी पूर्वप्राथमिक तहमा तीन वर्ष पढाइ हुने गरेको छ । यसले एसएलसीको आधारलाई समेत प्रभाव पार्ने गरेको मन्त्रालयका अधिकारीको भनाइ छ ।
यसअघि शिक्षा ऐनको आठौँ संशोधन गर्न पटक–पटक प्रयास भएको थियो । शिक्षा ऐनको संशोधन मस्यौदा तयार पारेर संसद्मा लैजान लागिएको अहिले चौथो प्रयास हो । यसपटक केही प्रावधान थपेर मस्यौदा तयार पारिएको मन्त्रालयले जनाएको छ ।
तत्कालीन शिक्षामन्त्री गंगालाल तुलाधरले पहिलोपटक शिक्षा ऐन संशोधन मस्यौदा प्रस्ताव मन्त्रिपरिषद्मा लगेका थिए । तर, मन्त्रिपरिषद् परिवर्तन भएपछि मस्यौदा फिर्ता भयो । तत्कालीन शिक्षामन्त्री दीनानाथ शर्माको पालामा संसद्सम्म पुगेको थियो । तर, संसद् विघटन भएपछि फिर्ता भएको थियो । शर्माले संसद् नभएपछि अध्यादेशमार्फत ऐन ल्याउने प्रयास गरे पनि सफल भएन ।
- भवानीश्वर गौतम

Popular posts from this blog

कार्यमूलक अनुसन्धान सम्बन्धि जानकारी र केही नमुनाहरु

एक्सन रिसर्च  सन् १९०३ पश्चात् कार्यमूलक अनुसन्धानको प्रयोग शैक्षिक क्षेत्रमा सुरुआत भएको हो । अधिकांश शिक्षकहरु स्वयम्मा एक्सन प्लान, एक्सन रिसर्च, प्रोजेक्ट वर्क जस्ता टर्महरुमा अलमलमा परेको वा एकै प्रकारले व्याख्या गर्ने र बुझ्ने गरेको समेत पाइएको छ ।विशेषतः शिक्षण सिकाइ प्रक्रियाको सिलसिलामा शिक्षकले फेस गर्नुपरेका समस्याहरु समाधान गर्नका लागि कार्यमूलक अनुसन्धान गर्ने र उक्त अनुसन्धानबाट शिक्षण सिकाइमा आएको सुधारसहितको प्रतिवेदन प्रस्तुति एक महत्वपूर्ण शैक्षिक पक्षमा हामी शिक्षण पेसाकर्मीहरु जुटिरहेका छौं । शैक्षिक स्तरीयतामा अभिवृद्धि सहितको कक्षाकोठाको क्रियाकलापमा सहजता र सरलता स्थापना गर्दै दैनिक शैक्षिक क्रियाकलाप समस्यामूक्त बनाउने काम नै एक्सन रिसर्चको अभिष्ट हो । यो गरेर सिक्ने विधि हो । एक्सन रिसर्च के हो ? एक्सन रिसर्चको व्यापक परिभाषा र अर्थको सहजीकरण लामो र विस्तृत विषय हो । संक्षिप्तमा त पहिचान हुनु जरुरी छ नै । खासगरी शिक्षकद्वारा गरिने ...

प्राबिधिक शिक्षा

प्राबिधिक शिक्षा देश बिकासको आधार कुनै प्रविधिसँग सम्बन्धित भएर हासिल गरिने व्यावसायिक ज्ञानलाई प्राविधिक शिक्षा भनिन्छ । सामान्यतया शिक्षाको अर्थ ज्ञान आर्जन गर...

सामाजिक अध्ययन विषयमा प्रयोग गर्न सकिने केही शिक्षण विधिहरू

सामाजिक अध्ययन विषयमा प्रयोग गर्न सकिने केही शिक्षण विधिहरू सामाजिक अध्ययनमा विशेष गरी गरेर सिक Learning By Doing पक्षलाई बढी जोड दिइएको छ । त्यसले यस विषयमा विद्यार्थी केन्द्रित शिक्षण विधिहरू प्रयोगमा ल्याउनुपर्दछ । सामाजिक अध्ययन विषयमा प्रयोग गर्न सकिने केही विधिहरू निम्नानुसार रहेका छन् ः अ) छलफल विधि ः दुई वा दुईभन्दा बढी व्यक्ति सहभागी भई गरिने कुराकानी तथा अन्तत्र्रिmयालाई छलफल विधि भनिन्छ । यसमा निश्चित विषयवस्तुभित्र रहेर समूहमा छलफल गराइन्छ र अन्त्यमा उक्त छलफलबाट केही उपलब्धि निकालिन्छ र सबै सामु प्रस्तुत गरिन्छ । छलफल विधि पनि विषयवस्तुको प्रकृति, विद्यार्थी सङ्ख्या, कक्षाकोठाको बनोट र आवश्यक फर्निचरको प्रकृति आदिको आधारमा फरकफरक तरिकाले गर्न सकिन्छ । प्यानेल छलफल, राउन्ड टेबल छलफल, बज छलफल आदि छलफलका तरिका हुन् । शिक्षणमा छलफलको प्रयोग गर्ने तरिका ः छलफल विधि प्रयोग ल्याउ―दा निम्नलिखित चरण अपनाउनु पर्दछ ः  समूह विभाजन  छलफल गर्ने विषयवस्तुको निर्धारण  छलफल गरिने समयको निर्धारण  समूहमा कार्य विभाजन ( टिपोट गर्ने, प्रस्तुति गर्ने आदि )  छलफलमा सहभागी ह...