Skip to main content

शैक्षिक गुणस्तर उकास्न अभिभावक जागरुक बन्नुपर्ने


धर्मेन्द्र मामा
बिर्तामोड । विद्यालयमा शैक्षिक गुणस्तर अभिवृद्धि गर्न अभिभावकको महत्वपूर्ण भूमिका र जिम्मेवारी हुने शिक्षा सरोकारवालाले बताएका छन् ।
उनीहरुले विद्यालयमा अभिभावकको सक्रिय उपस्थिति र सहभागिताले मात्र खस्कँदो शैक्षिक अवस्थालाई उकास्न सकिने निष्कर्ष निकालेका छन् । विद्यालय शिक्षाको ३ खम्बा शिक्षक, विद्यार्थी र अभिभावकको सक्रिय भूमिकाबाट जस्तोसुकै समस्या पनि हल गर्न सकिने र विद्यार्थीको शैक्षिक तथा व्यवहारिक शिक्षामा सुधार ल्याउन सकिने सहभागीहरुको निचोड थियो ।
  झापाको विर्तामोडमा शिक्षक मासिक पत्रिकाको आयोजनामा सञ्चालित विद्यालय र अभिभावक विषयक अन्तरक्रियामा शिक्षा मन्त्रालय, शिक्षा कार्यालय, प्रधानाध्यापक, व्यवस्थापन समिति तथा शिक्षकहरुले उक्त निचोड निकालेका हुन् । छलफलमा विभिन्न नमूना विद्यालयहरुले अभिभावकहरुको सहभागीतामा विद्यालयमा अभ्यास भइरहेको कार्यक्रम तथा प्रयासहरु बारे जानकारी गराएका थिए ।
सहभागीहरुले धेरैजसो  विद्यालयका अभिभावकहरु निष्कृय रहने गरेको र उनीहरुलाई विद्यालयसम्म आउने वातावरण बनाउन नसकिएका गुनासाहरु पोखे । केही विद्यालयहरुले भने अभिभावकलाई जागरुक बनाएर अघि बढ्दा शैक्षिक गुणस्तरमा वृद्धि भएको अनुभव सुनाए ।
झापा लक्ष्मीपुरको हिमाली निमाविका प्रधानाध्यापक केशव ओझा, मोहनमाया मावि चारपानेकी प्रअ विन्दु श्रेष्ठ, हिमालय उमावि दमकका प्रअ विदुर खतिवडा, विराटनगरकी मधु राई लगायतले आफ्ना विद्यालयका अभिभावकसँगको  सहकार्यका कारण नमूना विद्यालय बनाउन मद्दत पुगेको बताए ।
कतिपय प्रधानाध्यापक भने अझैपनि सरकारले केही गरेन भन्दै आलोचना गर्न व्यस्त देखिन्थे । शिक्षकहरुको प्रतिनिधीमूलक संस्था नेपाल राष्ट्रिय शिक्षक संगठनका अध्यक्ष बुद्धिमान कार्की, शिक्षक संघकी उपाध्यक्ष चित्रकला ओली, शैक्षिक गणतान्त्रीक मञ्चका अध्यक्ष शिवराज राजभण्डारी, नेपाल शिक्षक यूनियका अध्यक्ष तेजप्रसाद चौलागाई लगायतले सरकारी नीति गलत भएको, शिक्षकहरुमा सक्रियता नभएको, अभिभावकहरुमा चेतनाको कमी भएको, आदि कारणले शैक्षिक क्षेत्र ओरालो लागेको बताए ।
शिक्षा मन्त्रालयका उपसचिव डा. तुलसी थपलियाले विद्यालय र अभिभावक बीचको अन्तरसम्बन्ध बारे जानकारी गराएका थिए । शिक्षक मासिकका सम्पादक राजेन्द्र दाहालले शैक्षिक क्षेत्रलाई आधार मानेर शिक्षामा परिवर्तन ल्याउन अ ाफू र आफ्नो पत्रिका निरन्तर क्रियाशिल रहेको बताए ।
पत्रकार दाहालले सहजिकरण गरेको उक्त अन्तरक्रियामा झापा, मोरङ, सुनसरी र इलामका जिल्ला शिक्षा कार्यालयका प्रतिनिधीहरुको उल्लेख्य सहभागीता थियो । सुनसरीका जिल्ला शिक्षा अधिकारी वीरबहादुर खड्का, झापाका उपसचिव अशोक कालाखेती लगायतले शिक्षाको गुणस्तर खस्कनुमा सबै पक्षको कमजोरी भएको स्वीकार गर्दै कमी कमजोरीहरुलाई सुधार गर्ने प्रतिबद्धता जनाए । शिक्षक मासिकका सल्लाहकारसम्पादक केदार शर्माले अन्तरक्रियाले सफल अभ्यासहरुलाई अरु समक्ष लैजान महत्वपूर्ण योगदान पू¥याएको बताए । शिक्षक मासिकका झापा प्रतिनिधी चेतन अधिकारीको संयोजनमा भएको उक्त कार्यक्रममा डेढसय बढी शिक्षा सरोकारवालाको सहभागीता रहेको थियो ।

Popular posts from this blog

प्राबिधिक शिक्षा

प्राबिधिक शिक्षा देश बिकासको आधार कुनै प्रविधिसँग सम्बन्धित भएर हासिल गरिने व्यावसायिक ज्ञानलाई प्राविधिक शिक्षा भनिन्छ । सामान्यतया शिक्षाको अर्थ ज्ञान आर्जन गर्नु वा केही सिक्नु भन्ने हो । शिक्षाले नै मानिसलाई कुनै विषयमा निष्णात वा पारङ्गत बनाउँछ । यसकारण यन्त्र, उपकरण, मेसिन, उदोगधन्दा, कलकारखाना लगायतका विभिन्न प्रविधिसँग सम्बन्धित ज्ञानलाई प्राविधिक शिक्षा भनिन्छ । यस्तो शिक्षा वर्तमानको आवश्यकता बनेको छ । प्राविधिक शिक्षाको माध्यमबाट वर्तमान समयमा व्यक्तिले आफ्नो आर्थिक स्थिति सुदृढ बनाई राष्ट्रिय अर्थतन्त्रमा समेत योगदान गर्नसक्छ । वर्तमान समय विज्ञान र प्रविधिको समय हो । मुलुकको विकासका लागि भौतिक तथा प्राकृतिक साधन स्रोतको जति मात्रामा भूमिका रहन्छ त्यो भन्दा बढी भूमिका जनशक्ति वा मानवशक्तिको रहन्छ । देश विकासमा महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्ने मानवीय पूँजी निर्माणका लागि प्राविधिक शिक्षा अपरिहार्य छ । प्राविधिक ज्ञान आर्जन गरेको व्यक्तिले मात्र प्राकृतिक साधन र स्रोतको समुचित उपयोग गरी मानवकल्याणका निमित्त योगदान दिनसक्छ । हाम्रो देश नेपाल विश्वका अन्य कतिपय मुलुकको दाँजोम

कार्यमूलक अनुसन्धान सम्बन्धि जानकारी र केही नमुनाहरु

एक्सन रिसर्च  सन् १९०३ पश्चात् कार्यमूलक अनुसन्धानको प्रयोग शैक्षिक क्षेत्रमा सुरुआत भएको हो । अधिकांश शिक्षकहरु स्वयम्मा एक्सन प्लान, एक्सन रिसर्च, प्रोजेक्ट वर्क जस्ता टर्महरुमा अलमलमा परेको वा एकै प्रकारले व्याख्या गर्ने र बुझ्ने गरेको समेत पाइएको छ ।विशेषतः शिक्षण सिकाइ प्रक्रियाको सिलसिलामा शिक्षकले फेस गर्नुपरेका समस्याहरु समाधान गर्नका लागि कार्यमूलक अनुसन्धान गर्ने र उक्त अनुसन्धानबाट शिक्षण सिकाइमा आएको सुधारसहितको प्रतिवेदन प्रस्तुति एक महत्वपूर्ण शैक्षिक पक्षमा हामी शिक्षण पेसाकर्मीहरु जुटिरहेका छौं । शैक्षिक स्तरीयतामा अभिवृद्धि सहितको कक्षाकोठाको क्रियाकलापमा सहजता र सरलता स्थापना गर्दै दैनिक शैक्षिक क्रियाकलाप समस्यामूक्त बनाउने काम नै एक्सन रिसर्चको अभिष्ट हो । यो गरेर सिक्ने विधि हो । एक्सन रिसर्च के हो ? एक्सन रिसर्चको व्यापक परिभाषा र अर्थको सहजीकरण लामो र विस्तृत विषय हो । संक्षिप्तमा त पहिचान हुनु जरुरी छ नै । खासगरी शिक्षकद्वारा गरिने सोधपुछमा आधारित अनुसन्धान र अभ्यासबाट परीक्षण हुँदै नयाँ प्रयोगको कार्यान्वयन, तुलनात्मक नतिजा विश्लेषण माध्यमबाट शिक्ष

गणितमा अधिकांश विद्यार्थीहरु असफल हुनुका कारण र समाधानका उपायहरु

भूमिराज शर्मा गणितमा अधिकांश विद्यार्थीहरु असफल हुनुका कारण र समाधानका उपायहरु                               गणित अंकहरुको विज्ञान हो । वर्तमान परिवेशमा गणित केवल अंकहरुको विज्ञान मात्र होइन यो त मानव जीवन हो । जीवनको हरेक पलसँग गणित जोडिएको छ । हरेक विषयको विषयगत ज्ञान गणितको अध्ययन विना पूरा हुदैन । त्यसैले भनिन्छ गणित शिक्षाको मूल जरा हो । गणितीय ज्ञान विना कुनै पनि ज्ञान संभव छैन । मानव जीवनको मेरुदण्ड जस्तै शिक्षाको मेरुदण्ड गणित नै हो । गणितको विकास नभैकन विज्ञान र प्रविधिको विकास हुदैन, विज्ञान र प्रविधिको विकास बिना राष्ट्रको विकास सम्भव हुँदैन ।            मानवीय क्रियाकलापको अन्र्तनिहित शक्ति गणितमा नै निहित छ । विश्वका हरेक पक्षहरुमा गणितको अध्ययन र उपस्थिति जरुरी छ । विद्यार्थीहरुको बुद्घिमत्ताको परीक्षण पनि गणितीय साधनकै प्रयोगले गर्न सकिन्छ । कुनै विद्यार्थी गणितमा कमजोर छ भने उसले हरेक विषयमा आफूलाई कमजोर महसुस गरी आत्मविश्वास विहीन बन्छ तर गणितमा अब्बल विद्यार्थी आफूलाई हरेक विषयमा अब्बल रहेको प्रमाणित गर्न सक्छ र आफूलाई आत्मविश्वासले भर्न सक्छ । तसर्थ मानव