१५ दिन बोर्डिङ पढ्दा फर्स्ट डिभिजन ल्याउने आत्मविश्वास

चितवन, साउन १५ – चितवन सिद्धी गाविसको राष्ट्रिय माविमा १० कक्षामा पढ्ने सिमोन चेपाङ १५ दिन बोर्डिङ स्कुलमा पढेर मंगलबार घर फर्किने तयारीमा थिए ।

‘यसरी तीन महिना पढ्न पाए त फष्ट सेकेण्ड डिभिजन नै ल्याउँथ्यौं’ डेजी आवासीय उच्च माबिमा पढेर घर फर्कने क्रममा रत्ननगरको टाँडी चोकमा भेटिएका उनले भने ‘हाम्रो स्कुल र त्यो स्कुलमा पढाउने तरिका त कति हो कति फरक ।’

सानैदेखि पढेको गाउँको विद्यालय र १५ दिन पढेको बोर्डिङ स्कुलमा सिमोनले आकाश जमिनको फरक पाए । ‘गाह्रो गाह्रो बिषय पनि सजिलो लाग्यो यहाँ पढ्दा त’ अर्का विद्यार्थी कुमारले अनुभव सुनाए । उनीहरुले १५ दिन बस्दा बिशेषगरी गणित, विज्ञान, अंगेजी बिषयका पाठ बढी पढेका थिए । ‘गाँउमा गएपछि धेरै कुरा त बिर्सन्छ होला तर शनिबार आउछु (बोर्डिङका शिक्षक गाउँको विद्यालयमा) भन्नुभएको छ, आउनुभयो भने एसएलसी पास हुन गाह्रो पर्दैन’ कुमारले भने ।

१५ दिनसम्म आवासीय सुबिधासहित डेजी उच्च माविमा पढ्न पाएका सिद्धी गाबिसका ९ जना चेपाङ विद्यार्थी सजिलै एसएलसी पास हुने आत्मबिश्वास बोकेर घर फर्किएका छन् । राष्ट्रिय माबिबाट अघिल्लो बर्ष ४ जना सहभागी भएकोमा एसएलसीमा कोहीपनि पास भएनन् । त्यसैले जिल्ला शिक्षा कार्यालयले यसबर्ष १० कक्षामा पढ्ने दुई छात्रा र सात जना छात्रहरुलाई १५ दिनसम्म निजी विद्यालयमा पढ्ने ब्यवस्था मिलाएको हो ।

निजी विद्यालयमा चेपाङ विद्यार्थीले कहिल्यै नदेखेको विज्ञान प्रयोगशाला, पुस्तकालय पनि प्रयोग गरे । चितवनको एसएलसी नतिजा राष्ट्रिय नतिजा भन्दा सधैं राम्रो हुन्छ । तर दुर्गम क्षेत्रका केही विद्यालयको नतिजा भने निकै कमजोर छ । विद्यालयमा पर्याप्त शिक्षक दरबन्दी नहुनु भएका शिक्षकले पनि नियमित नपढाउनु, अभिभावकले छोराछोरीको पढाईमा धेरै चासो नदिनु र आर्थिक अभावका कारण विद्यार्थीले पनि मजदुरी गुर्नपर्ने बाध्यताका कारण चेपाङका गाउँका विद्यालयले एसएलसीमा राम्रो नतिजा दिन सकेका छैनन् । अझ मजवाङको राष्ट्रिय माविमा पढ्न विद्यार्थीहरु ४ घण्टासम्म हिँडेर आउनुपर्छ ।

‘बर्षामा खोला बढ्दा कतै सरहरु थुनिन्छन्, कतै विद्यार्थी थुनिन्छन् कति दिन त कक्षा नै चल्दैन’ प्रधानाध्यापक देवकुमार बस्नेतले भन्नुभयो । निमावि तहसम्मको स्वीकृति पाएको यो विद्यालयमा मावि तहका शिक्षक छैनन् ।

‘मावि पढाउने त शिक्षक नै छैनन् भएका शिक्षक पनि अंग्रेजी, गणित र विज्ञानका बिषयगत शिक्षक होइनन् त्यसैले एसएलसी पास गराउन गाह्रो छ’ एसएलसीमा नतिजा राम्रो नहुनुको कारण खोल्दै उहाँले भन्नुभयो ।

शिक्षक राख्न बिभिन्न संस्थाले आश्वासन दिएका र सहयोग मिले भदौबाटै शिक्षक खोजेर पठन पाठन गराउने योजना बस्नेतले सुनाउनुभयो । करिब सात सय घरधुरी रहेको सिद्धी गाबिसमा अहिलेसम्म एलएलसी पास हुनेको संख्या ३० जना नाघेको छैन । कोराक र लोथर गाबिसको अवस्था पनि उस्तै छ ।
सामान्यतया कमजोर नतिजा ल्याउने विद्यालयलाई स्पष्टिकरण सोध्ने र कारबाही गर्ने चलन छ । तर सरकारले दिनुपर्ने सुबिधा निकै कम पाएका विद्यालयलाई कारबाही गर्नु ब्यवहारिक नदेखिने भन्दै जिल्ला शिक्षा कार्यालयले त्यहाँका विद्यार्थी निजी विद्यालयमा पढाउने बैकल्पिक उपाय खोजेको हो ।

‘शैक्षिक अवस्था कमजोर भएको देखेपछि हाम्रो अनुरोधमा डेजी उच्च माविले उनीहरुलाई पढाउने ब्यवस्था मिलाएको हो’ जिल्ला शिक्षा अधिकारी रमाकान्त शर्माले भन्नुभयो ‘हामी अरु एक महिना यतै राखेर पढाउने योजनामा थियौ विद्यार्थीलाई खाने बस्ने ब्यवस्था गर्न स्रोत खोज्न नसकेकाले चाँडै पठाउनुपर्‍यो ।’  

डेजी आवासीय उच्च माविले पनि गाउँका विद्यार्थी पढाउन पाउँदा खुशी लागेको बताएको छ । ‘हाम्रो सानो प्रयासले विपन्न चेपाङ जातिका बालबालिकालाई एसएलसी पास गराउन सकिन्छ भने प्रयास गरौं भनेर शिक्षा कार्यालयको आग्रहलाई स्वीकार गरेका हौं’ विद्यालयका प्राचार्य प्रेम रिमालले भन्नुभयो ।

नियमित विद्यार्थीहरु बर्षे विदामा रहेका बेला डेजी उच्च माविले चेपाङ विद्यार्थीलाई विद्यालयमै आवासीय सुबिधा सहित पढ्ने ब्यवस्था मिलाएको हो । ‘धेरैजसोलाई आधारभुत कुरा पनि थाहा नभएको पाइयो, १५ दिनसम्म बिहान सातदेखि बेलुकी सात बजेसम्म उनीहरुले मेहनत गरे, अहिले केही सुधार भएको छ’ प्राचार्य रिमालले भन्नुभयो । अब हरेक शनिबार विद्यालयमै पुगेर सहयोग गर्ने योजना बनाएको उहाँले बताउनुभयो ।
शैक्षिक सत्र २०६८ को एलएलसी परीक्षामा चितवनबाट सहभागी ६१ प्रतिशत पास भएकोमा २०६९ मा ५७ प्रतिशत मात्र पास भएका थिए । एसएलसी परीक्षामा विद्यार्थीको उतीर्ण प्रतिशत घटेपछि जिल्लाका सबै सामुदायिक विद्यालयमा अतिरिक्त कक्षा सञ्चालन गर्न निर्देशन दिइएको शिक्षा अधिकारी शर्माले बताउनुभयो ।

source : Ujyaloonline