१६ साउन, काठमाण्डौं ।
एसएलसी परीक्षामा नतिजा घट्नासाथ सबैतिर शिक्षामा लगानी खेर गएको भन्दै निकै बहस हुन्छ । तर, उच्च शिक्षाको नतिजा भने दयालाग्दो छ । सबैभन्दा धेरै विद्यार्थी अध्ययन गर्ने त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा भर्ना भएका विद्यार्थी दुईतिहाइ अनुत्तीर्ण हुने गरेका छन् ।
त्रिविका चार संकाय र पाँचवटा अध्ययन संस्थान छन् । प्राविधिक विषयमा राम्रो नतिजा रहे पनि गैरप्राविधिक विषयमा धेरै विद्यार्थी अनुत्तीर्ण हुने गरेका छन् । त्रिविमा सबैभन्दा बढी विद्यार्थी अध्ययनरत शिक्षाशास्त्र संकायमा सबैभन्दा कम प्रतिशत उत्तीर्ण हुने गरेका छन् ।
त्रिवि योजना महाशाखाका अनुसार ०६९/७० को तथ्यांकअनुसार शिक्षाशास्त्र संकायको स्नातक तहमा ३६ दशमलव ३४, स्नातकोत्तर तहमा ३३ दशमलव २०, एमफिलमा ४१ प्रतिशत उत्तीर्ण भएका छन् । पिएचडीमा दुईजनामा सतप्रतिशत उत्तीर्ण छन् । स्नातकमा ४७ हजार नौ सय ९५ विद्यार्थी परीक्षामा सहभागी भएकामा २१ हजार ७३, स्नातकोत्तरमा १५ हजार आठ सय ८१ सहभागी भएकामा पाँच हजार दुई सय ७२, एमफिलमा २९ जनामा दुईजना र पिएचडीमा दुईमा दुई नै उत्तीर्ण भएका छन् ।
शिक्षाशास्त्र संकायपछि व्यवस्थापन र मानविकी संकायमा अनुत्तीर्णदर धेरै छ । व्यवस्थापनको स्नातकमा ३३ हजार ६ जना परीक्षामा सहभागी भएकामा १३ हजार पाँच सय ४७ अर्थात् ४१ दशमलव ७४ र स्नातकोत्तरमा नौ हजार ६ सय ४६ सहभागी भएकामा तीन हजार सात सय १६ जना अर्थात् ३८ दशमलव ५२ प्रतिशत उत्तीर्ण भएका छन् । व्यवस्थापनको एमफिल र पिजी पोलिस साइन्समा सतप्रतिशत उत्तीर्ण छन् । बिबिएमा ९७ दशमलव २७, बिआइएममा ९४ दशमलव ४९, बिटिटिएममा ९९ दशमलव २६, बिएचएममा सतप्रतिशत नतिजा आएको छ ।
मानविकी तथा समाजशास्त्र संकायमा स्नातकमा २० हजार तीन सय ४१ विद्यार्थी परीक्षामा सहभागी भएकामा आठ हजार चार सय ९१ अर्थात् ४१ दशमलव ७४ र स्नातकोत्तर तहमा १४ हजार नौ सय ८६ सहभागी भएकामा ६ हजार चार सय ७१ अर्थात् ४३ दशमलव १८ प्रतिशत विद्यार्थी उत्तीर्ण भएका छन् । त्यसैगरी एमपिएमा नौ सय ५९ मध्ये दुई सय ८८ अर्थात् ३० दशमलव ०३ प्रतिशत उत्तीर्ण छन् । कानुन संकायमा स्नातकमा ५१ दशमलव ६८ र स्नातकोत्तर तहमा ६५ दशमलव २८ प्रतिशत उत्तीर्ण भएका छन् ।
त्रिविका पाँच इन्स्टिच्युटअन्तर्गत इन्जिनियरिङ, कृषि तथा पशुविज्ञान, मेडिसिन, फरेस्ट्री र साइन्स एन्ड टेक्नोलोजीमा भने नतिजा राम्रो छ । सम्बन्धनप्राप्त क्याम्पसको भन्दा आंगिक क्याम्पसको नतिजा राम्रो रहेको त्रिविको तथ्यांकले देखाएको छ ।
इन्जिनियरिङमा प्रवीणता प्रमाणपत्र तहमा आठ सय ४२ विद्यार्थी सहभागी भएकामा पाँच सय ५४ अर्थात् ६५ दशमलव ८० उत्तीर्ण भएका छन् । स्नातकमा पाँच सय ७७ सहभागीमध्ये चार सय ६७ अर्थात् ८० दशमलव ९४ र स्नातकोत्तर तहमा एक सय ८२ मध्ये एक सय १३ अर्थात् ६२ दशमलव ०९ प्रतिशत विद्यार्थी उत्तीर्ण भएका छन् । इन्जिनियरिङको सम्बन्धनप्राप्त क्याम्पसमा भने ४९ दशमलव ०५ प्रतिशत विद्यार्थी मात्र उत्तीर्ण भएका छन् ।
कृषि तथा पशुविज्ञानको बिएस्सी एग्रिकल्चरमा दुई सय ५१ विद्यार्थी सहभागी भएकामा दुई सय ४६ अर्थात् ९८ दशमलव ०१ प्रतिशत उत्तीर्ण भएका छन् । बिभिएस्सीमा ३४ जनामध्ये ३१ अर्थात् ९१ दशमलव १८ प्रतिशत, स्नातकोत्तरमा एक सयमध्ये ९७ अर्थात् ९७ प्रतिशत र पिएचडीमा दुईमा दुई उत्तीर्ण छन् ।
मेडिसिनमा प्रमाणपत्र तहमा दुई सय ७२ मध्ये दुई सय ६३ अर्थात् ९६ दशमलव ६९ प्रतिशत विद्यार्थी उत्तीर्ण भएको त्रिविले जनाएको छ । स्नातकमा एक सय ८९ मध्ये एक सय ५६ अर्थात्् ८२ दशमलव ५४ र स्नातकोत्तर तहमा एक सय ३३ मध्ये एक सय १४ अर्थात् ८५ दशमलव ७१ प्रतिशत विद्यार्थी उत्तीर्ण छन् । सम्बन्धनप्राप्त क्याम्पसतर्फ स्नातकमा ५२ दशमलव १९ र स्नातकोत्तर तहमा ८२ दशमलव ३५ प्रतिशत विद्यार्थी उत्तीर्ण भएको तथ्यांक छ । फरेस्ट्रीमा स्नातकमा ५८ र पिएचडीमा दुईजनामा सतप्रतिशत नतिजा छ । स्नातकोत्तर तहमा २८ जनामध्ये २६ अर्थात् ९२ दशमलव ८६ प्रतिशत विद्यार्थी उत्तीर्ण छन् ।
साइन्स एन्ड टेक्नोलोजीको नतिजा भने कमजोर छ । प्रमाणपत्र तहका दुई हजार तीन सय ९८ विद्यार्थीमध्ये २९ अर्थात् ३८ दशमलव ७४ प्रतिशत उत्तीर्ण भएको त्रिविले जनाएको छ ।
बिएसएसीमा चार हजार चार सय ५० मध्ये दुई हजार आठ सय ४९ अर्थात् ६४ दशमलव ०२, बिटेक (फुड)मा ७५ मध्ये २६ अर्थात् ३४ दशमलव ६७ र बिटेकमा ९१ मध्ये ७२ अर्थात् ७९ दशमलव १२ प्रतिशत विद्यार्थी उत्तीर्ण भएका छन् । स्तातकोत्तर तहमा दुई हजार तीन विद्यार्थीमध्ये नौ सय ९३ अर्थात् ४५ दशमलव ५९ प्रशितशत उत्तीर्ण भएको त्रिविको तथ्यांक छ ।
विद्यार्थी अनुत्तीर्ण हुनुमा सबै दोषी
प्रा. प्रकाशमान श्रेष्ठ, डिन, शिक्षाशास्त्र संकाय
विश्वविद्यालयमा उत्तीर्ण प्रतिशत बढाउन सबैको भूमिका उत्तिकै हुन्छ । नतिजामा सफल नहुनुमा विद्यार्थी आफैँ दोषी हो । तर, पढाउने शिक्षक, क्याम्पस प्रशासन र स्तरीय पाठ्यसामग्री नहुनु नै विद्यार्थी अनुत्तीर्णका कारण हुन् । त्रिविमा क्याम्पस कहिल्यै आउन नसक्ने पनि भर्ना भएका छन् । न्यूनतम ७० प्रतिशत उपस्थित हुनुपर्ने विद्यार्थी क्याम्पस नै नआएपछि पास हुन सक्दैनन् ।
त्रिविको प्रशासन पनि चुस्त छैन । हाम्रा शिक्षक कक्षामा जान्छन् तर सबैले कोर्स सक्दैनन् । कतिपय शिक्षकलाई कोर्स पूरा गर्नुपर्छ, मैले पढाएका विद्यार्थीलाई पास गराउनुपर्छ भन्ने नै लाग्दैन ।
प्रश्न बनाउँदा पनि त्रुटि देखिन्छ । प्रश्न पाठ्यपुस्तकमा आधारित हुन्छ, प्रश्न आउने जुन पाठ्यपुस्तक हो, त्यो गुणस्तरीय छैन । विद्यार्थीले पनि परीक्षामा कस्ता प्रश्न आउँछन् भनेर सजिला सामग्री मात्र पढ्छन् । पाठ्यपुस्तकको स्तर निर्धारण गरेर सिफारिसमा नै कमजोरी भएको छ । यसमा त्रिविको पाठ्यक्रम विकास केन्द्रको ध्यान पुगेको छैन ।
त्रिविले किन विद्यार्थी अनुत्तीर्ण भइरहेका छन् भनेर अनुसन्धानसमेत गर्दैन । धेरै विद्यार्थी अनुत्तीर्ण हुनुको अर्को कारण प्रवेश परीक्षा नहुनु पनि हो । भर्ना हुन चाहेका सबैलाई लिनुपर्ने अवस्था छ । विद्यार्थीको प्रवृत्ति पनि राम्रो हुनु आवश्यक छ ।