नारायण तुम्बापो
फिदिम/असोज ९ गते / पाँचथरका प्रायः सवै सामुदायिक विद्यालयहरु पठन–पाठन गर्ने गराउनने कुरामा चुस्त दुरुस्त देखिन्छन् । पढाउँ–पढाउँ लाग्ने गरिको विद्यार्थीहरुको उपस्थितीछ । शिक्षक शिक्षिका आफ्ना विद्यार्थीलाई शतप्रतिशत उत्तिर्ण गराउन उत्तिकै मरिहत्ते गरेर पढाउन लागेको पनि देखिन्छ । लगाब छ पनि । विद्यालयको भौगोलिक अवस्थिती, पाठ्य सामग्री, शिक्षक योग्यता, विद्यालय लाग्ने छुट्ने समयावधि मापदण्ड अनुसारकै विद्यार्थीमैत्री देखिन्छ । यसको विपरित विद्यार्थी सिकाई उपलब्धि भने ह्रासोन्मुख अवस्थामा रहेकोछ । पढायो गुनायो पाठ सोह्र दुना आठ भने जस्तैछ । यस्तो अवस्थाको शैक्षिक परिणाम जिल्ला शिक्षा कार्यालय ( जिशिका ) ले हालै विभिन्न विद्यालयमा गरेको अनुगमनबाट देखिएको हो । जिशिकाले च्याङथापु, फलैचा, सुभाङ, पौवासारता, चोकमागु लगायत गाविसका विद्यालयमा अनुगमन गरेको हो । यस क्षेत्रको विद्यालयहरुको सिकाई उपलब्धि ४० प्रतिशत मात्र रहेकोछ । यसरी घट्दो प्रतिशतले विद्यार्थी उत्तिर्ण हुनुमा विद्यालयहरुमा परम्परागत पारा बाटै पठनपाठन हुनु कारण देखिएको जिशिकाले जनायो । अनुगमित प्रायः विद्यालयहरुमा परम्परगत पाराले पठनपाठन भइरहेको जिशिका उपसचिव गेहेन्द्र दाहालले बताउनुभयो । उहाँका अनुसार अझैपनि शिक्षकमा सृजनात्मक र रचनात्मक शिक्षण शैली अभाव रहेकोछ ।
ठूलो स्वरले कराएर पढाउने, घोकाउने, विद्यार्थीलाई पृष्ठपोषण नगर्ने जस्ता परम्परागत पढाउने विधि शिक्षकमा कायम रहेको हो । शिक्षकहरुको पेशागत विकासका लागि बेलाबेला सरकारले दिने तालिम समेत व्यावहारमा लागु नभइरहेको पाइएकोछ । यसको बाबजुद विद्यार्थीले अपेक्षाकृत शैक्षिक ज्ञान हासिल गर्न सकिरहेका छैनन् । कतिपय शिक्षकले त विद्यार्थीहरुलाई विना तयारी र उदेश्यले पढाइरहेको समेत पाइएको अनुगमक स्रोत शिक्षक बालकुमार राइले बताउनुभयो ।
अनुभवि शिक्षक रहेका कतिपय उमाविका शिक्षकहरुमा समेत उस्तै परम्परागत पढाउने शैलि रहको अर्का अनुगमक स्रोत शिक्षक गणेश चेम्जोङले बताउनुभयो । अनुगमनसंगै विद्यार्थीको सिकाई उपलब्धी परिक्षण गर्दा प्रायः विद्यालयको प्राप्ताङ्क अङक अत्यन्तै न्यून र दुःख लाग्दो प्रतिशत रहेको अनुगमन टोलीको प्रतिवेदनले देखाएकोछ । शिक्षकहरुमा विषयगत दक्षता कम, विद्यार्थी मूल्याङ्कन प्रणाली फितलो, जाँगरको कमी, शिक्षा सिकाई कार्यमा कम सम्लग्नता जस्ता थप समस्याले शैक्षिक गुणस्तरमा सुधार ल्याउन गाह्रो भइरहेको उपसचिव दाहालले बताउनुभयो । यसबाट जिल्लाको शिक्षामा भएको लाखौं लगानी बालुवामा पानी बनिरहेको देखिएकोछ ।