मकर श्रेष्ठ
काठमाडौ, फाल्गुन १२ - पहुँचका आधारमा नेताहरूले आफ्नो जिल्लामा प्राविधिक शिक्षा अध्ययन गराउने पोलिटेक्निक खोल्ने प्रवृत्ति बढेको छ । निर्माणाधीन इन्सि्टच्युटलाई पूरा गर्नुको सट्टा आफूअनुकूलका क्षेत्रमा नयाँ थप्ने गरेका छन् ।
पहुँचमा भएका नेता, मन्त्रीको दबाबमा राष्ट्रिय योजना आयोगको कार्यक्रममा समावेश भएका यस्ता १७ वटा पोलिटेक्निक छन् । रातो किताबमा योजना परे पनि पर्याप्त बजेट नहुँदा सबैजसो इन्स्िटच्युटको निर्माण अधुरै छ । पदको दुरुपयोग गरेर आफ्नो क्षेत्रका मतदातालाई खुसी पार्न रातो योजना पार्ने गरेको आयोगका अधिकारीहरू बताउँछन् । बजेट भाषणमा घोषणा गरेका कतिपय ठाउँको इन्सि्टच्युटको जग्गा प्राप्ति नभए पनि सरकारले बजेट विनियोजन गरेको छ ।
आफ्नो क्षेत्रमा पोलिटेक्निक पार्ने राष्ट्रपति रामवरण यादव, एमाले अध्यक्ष झलनाथ खनाल, माधवकुमार नेपाल, गंगालाल तुलाधर, सुरेन्द्र पाण्डे, दीपकुमार उपाध्याय, माधव पौडेल, सोमप्रसाद पाण्डे, बाबुराम भट्टराई, कृष्णबहादुर महरा, दीनानाथ शर्मा, टोपबहादुर रायमाझी, महन्थ ठाकुरलगायत छन् । पदमा हुँदा काम गरेको देखाउन पोलिटेक्निक खोल्ने गरेको योजना आयोगले जनाएको छ । नेताहरूको हानाथापले एउटै जिल्लामा दुइटा पोलिटेक्निक खोल्ने घोषणा गरेका छन् ।
योजना आयोगका पूर्वसदस्य एवं शिक्षाविद् तीर्थ खनियाँले भोट माग्नमात्रै आफ्नो क्षेत्रमा पोलिटेक्निक खोल्न नेताहरूले रातो किताबमा योजना पार्ने गरेको बताए । 'यी इन्सि्टच्युट दिगो रूपमा सञ्चालन गर्न खोलिएको होइन । मैले योजना पारे है भनेर पद र पहुँच देखाउनका लागि मात्रै हो,' उनले भने, 'नेताको दबाबमा खोलिएका यस्ता कलेज रातो किताबमा मात्रै सीमित हुन्छन् ।'
कुन क्षेत्रमा कुन विषय पढाउने भन्ने योजना र सर्भेसम्म नभएको उनले बताए ।तुलाधर शिक्षामन्त्री हुँदा धादिङको बैरेनीमा कलेज बनाउने निर्णय भएको थियो । दीनानाथ शर्मा शिक्षामन्त्री भएपछि तुलाधरले कलेज बनाउने भनिएको ठाउँ परिवर्तन गरेर गजुरी पुर्याए । तुलाधरले २ सय २४ रोपनीमा निर्माण गर्ने भनिए पनि शर्माले १८ रोपनीभित्र बनाउने निर्णय गरेका छन् । कुन ठाउँमा खोल्ने भन्ने विवाद बढेपछि काम रोकिएको थियो । स्थानीय र सरकारी अधिकारीबीच भएको छलफलले गजुरीमा निर्माण गर्ने सहमति भएको छ । त्यसको शाखा बैरेनीमा पनि बनाउने भनिएको छ ।
शर्माले धादिङ र गृह जिल्ला बागलुङमा पोलिटेक्निक खोल्ने योजना ल्याएका थिए । बागलुङको धौलागिरि पोलिटेक्निकमा चालू आवमा एक करोड बजेट विनियोजन गरेको छ भने धादिङ पोलिटेक्निकमा पटक-पटक गरेर साढे चार करोड विनियाजन भएको छ । प्राविधिक शिक्षा तथा व्यावसायिक तालिम परिषद् (सीटीईभीटी) का अनुसार धादिङमा प्रशासनिक भवन निर्माण कार्य ४० प्रतिशत र एकाडेमिक भवन १० प्रतिशतमात्रै सकिएको छ । इलाममा रत्नकुमार वान्तवा स्मृति पोलिटेक्निक खोल्न एमाले अध्यक्ष खनालले स्थानीय साखेजुमा आफ्नो ४० रोपनी जमिन दिएका छन् । ०६७ बाट काम सुरु भए पनि अझै सकिएको छैन । कलेज बनाउन सरकारले तीन वर्षमा १२ करोड रकम उपलब्ध गराएको थियो ।
बजेट अभावले राष्ट्रपति यादवको पहलमा जनकपुरको सपहीमा निर्माण भइरहेको बीपी स्मृति पोलिटेक्निकको काम थालेको चार वर्षमा पनि सकिएको छैन । यसका लागि आवश्यक बजेट एकैपटक नपाउँदा ढिलाइ भएको सीटीईभीटीले जनाएको छ । सीटीईभीटीका अनुसार प्रशासनिकतर्फ ७० र एकाडेमिकमा १० प्रतिशतमात्रै काम भएको छ । कृषि र इन्जिनियरिङसम्बन्धी अध्ययन गराउने योजना छ । जानकी मन्दिर गुठीको जग्गामा निर्माण भइरहेको कलेजका लागि ०६७/६८ देखि चालू आवसम्म १२ करोड विनियोजन गरेको छ । कक्षा सञ्चालन योग्य बनाउन २० करोड रुपैयाँ आवश्यक रहेको सीटीईभीटीका टीईभीटी एक्सपान्सन महाशाखा निर्देशक गोपालकृष्ण श्रेष्ठले बताए ।
कैलालीको टीकापुर पोलिटेक्निक इन्सि्टच्युट निर्माण सुरु भएको चार वर्षभन्दा बढी भइसक्यो तर कुनै पनि पूर्वाधार पूरा भएको छैन । प्रशासनिक र एकाडेमिक भवन ८० प्रतिशत र गल्र्स होस्टल, पि्रन्सिपल क्वाटरको काम ३० प्रतिशतमात्रै सकिएको छ । यसका लागि १७ करोड खर्च भइसकेको छ ।
टीकापुरसँगै निर्माण सुरु भएको गौर नर्सिङ कलेजका लागि चार वर्षमा ४ करोड रुपैयाँ विनियोजन भइसक्यो । एमाले वरिष्ठ नेता नेपालको पहलमा निर्माण सुरु भएको हो । निर्माण सकिए पनि फिनिसिङ गर्ने बजेट नहुँदा सञ्चालनमा आउन सकेको छैन । श्रेष्ठका अनुसार फिनिसिङका लागि डेढ करोड चाहिन्छ । नेपालकै पहलमा काठमाडौं साखुमा शंखरापुर पोलिटेक्निक निर्माण भइरहेको छ । इन्जिनियरिङ पढाइने उक्त कलेज ०६८/६९ बाट निर्माण सुरु भएको हो । त्यसका लागि सरकारले १५ करोड खर्च गरिसकेको छ । यसको प्रशासनिक भवन ७० प्रतिशत र एकाडेमिक भवनको काम १० प्रतिशतमात्रै भएको छ ।
तमलोपा अध्यक्ष ठाकुरको पहलबाट योजना परेको मलंगवाको सन्तअल्पमाई रामनारायण नर्सिङ कलेज ०६६ मा निर्माण सुरु भएको हो । अहिलेसम्म ४५ प्रतिशतमात्रै काम भएको छ । एमाले नेता तथा पूर्वअर्थमन्त्री पाण्डेको पहलमा चितवनको नारायणी पोलिटेक्निक निर्माण सुरु भएको दुई वर्ष पूरा भयो । यसका लागि सरकारले ३ करोड बजेट विनियोजन गरिसकेको छ । पर्याप्त बजेट नहुँदा प्रशासनिकतर्फ ८० प्रतिशत र एकाडेमिक भवनको काम ५ प्रतिशतमात्रै भएको छ । एमाओवादी नेता बाबुराम भट्टराईको अग्रसरतामा गोरखाको पालुङटारमा लगेको गोरखा पोलिटेक्निक संरचना बनाउने काम अझै थालिएको छैन । सरकारले यसका लागि गत वर्ष १ करोड र यस वर्ष १ करोड विनियाजन गरेको छ । त्यस्तै पाल्पाका एमाले सभासद सोमप्रसादको दबाबमा मदनपोखरा पोलिटेक्निक निर्माण थालिएको तीन वर्ष भयो । यसका लागि सरकारले २ वर्षमा ३ करोड ८५ लाख छुट्टयाएको छ । एमाओवादी नेता महराले रोल्पामा ३० रोपनी जग्गा उपलब्ध गराएर कलेज खोल्न पहल गरे पनि डिजाइनको काम पनि सकिएको छैन । सरकारले यसका लागि चालू आवमा १ करोड बजेट छुट्टयाएको छ । त्यस्तै अर्का एमाओवादी नेता टोपबहादुर रायमाझीले अर्घाखाँचीमा एग्रो फरेस्टी पोलिटेक्निकको योजना अघि सारे । त्यसका लागि सरकारले २ करोड विनियोजन गरेको छ । कांग्रेस नेता दीपकुमारले कपिलवस्तुमा जीपी पोलिटेक्निक इन्स्िटच्युट खोल्ने योजना ल्याए । यसअनुसार सरकारले बजेटसमेत विनियोजन गरिसकेको छ । अघिल्लो सरकारका शिक्षामन्त्री माधव पौडेलले पनि आफ्नो गृहजिल्ला रामेछापमा पोलिटेक्निक खोल्ने योजना अघि सारेका छन् । कलेज सञ्चालन गर्ने जग्गा नहुँदै १ करोड बजेट विनियोजन भएको छ ।
Source: http://www.ekantipur.com/np/2070/11/12/full-story/384668