१५ श्रावण,काठमाडौं- त्रिभुवन विश्वविद्यालय परीक्षा नियन्त्रण कार्यालय (पनिका)ले ब्याक लागेर पास भएका विद्यार्थीलाई उपलब्ध गराउँदै आएको ट्रान्सक्रिप्टको ढाँचा फेर्ने भएको छ। ब्याक लागेर पछि पास भइने विषयको प्राप्तांकपछाडि राखिने 'तारा' चिह्न हटाउन त्रिभुवन विश्वविद्यालय सचिवालयलाई सिफारिस गरेपछि ढाँचा परिवर्तनको तयारी भएको हो। तारा चिह्नका कारण उच्चशिक्षा हासिल गर्न समस्या आएको विद्यार्थीको गुनासो छ।
पनिकाले अगामी शैक्षिक सत्रदेखि लागू हुने गरी यो व्यवस्था गर्न लागेको हो। परीक्षा सहनियन्त्रक नारायणप्रसाद बेल्बासेका अनुसार एक वा दुई विषयमा ब्याक पेपर दिएर पास भएका विद्यार्थीको ट्रन्सक्रिप्टमा अब तारोको साटो ब्याक पेपर दिएको परीक्षा मिति राख्ने व्यवस्था हुनेछ। यसले विदेशमा गएर काम गर्ने वा उच्चशिक्षा हासिल गर्न खोज्ने विद्यार्थीका लागि सजिलो हुनेछ।
ब्याक पेपर दिएर पास भएका विद्यार्थीको ट्रान्सक्रिप्टमा तारा राख्दा विदेश तथा स्वदेशमा समेत त्यस्ता प्रमाणपत्रबारे नकारात्मक धारणा बन्दा विद्यार्थी पीडित हुँदै आएका छन्। 'कारणवश राम्रा विद्यार्थीले कुनै विषयमा पास गर्न सक्दैनन्। कतिपयले ड्रप गरेका हुन्छन्,' सहनियन्त्रक बेल्बासेले भने, 'तर ट्रान्सक्रिप्टमा ब्याक पेपर दिनेहरुकोमा तारा राखिएको हुन्छ।'
ट्रान्सक्रिप्टमा तारा राखेकै कारण सक्षम विद्यार्थीको भविष्य चौपट भएको खबरसमेत पनिकालाई प्राप्त हुन थालेपछि ढाँचा परिमार्जनको प्रस्ताव त्रिवि विद्यापरिषदमा राखेको अर्का सहनियन्त्रक बाबुराम दाहालले बताए। त्रिविले डेढ दशकअघि तारा राख्ने व्यवस्था गरेको हो। 'अझै पनि त्रिवि पुरानै परम्परामा चलेको अवस्था छ,' दाहालले भने, 'एउटा ताराले ब्याक पेपर दिएर पास भएकाहरुको जीवनै उथलपुथल गरिदिँदो रहेछ।'
यसैगरी पनिकाले परीक्षालाई व्यवस्थित गर्न अनलाइन फर्मको व्यवस्था गर्नसमेत सिफारिस गरेको छ। परीक्षा सञ्चालनदेखि नतिजा प्रकाशनसम्मको व्यवस्थापन गर्न हरेक कलेजमा अनलाइन फर्म भर्ने व्यवस्थाका लागि सिफारिस गरिएको छ। यसले गर्दा सबै क्याम्पस पनिकामा धाउनुपर्ने अवस्था हँुदैन।
हाल ७५ जिल्लाकै क्याम्पसको आआफ्ना विद्यार्थीको परीक्षा फर्म भराएर क्षेत्रमा बुझाउने र क्षेत्रले पुनः पनिकामा पठाउने व्यवस्था छ। एकएक विद्यार्थीको फर्म इन्ट्री गर्दा धेरे त्रुटि हुने गरेको सहनियन्त्रक बेल्बासेले जनाए।
'हाल दार्चुलाका कलेजले समेत कपी लिएर पनिका बल्खु नै आउने गरेका छन्,' सहनियन्त्रक बेल्बासेले भने, 'यसले गर्दा काम बढी झन्झटिलो हुँदै गएको छ।' यसका लागि पनिकाले आफ्नो चार क्षेत्रीय कार्यालयलाई मबजुत बनाउने तयारी गरेको छ।
पूर्वाञ्चलका विराटनगर, पश्चिमाञ्चलका पोखरा, मध्यपश्चिमको नेपालगन्ज र सुदूरपश्चिमको अत्तरियालाई बढी जिम्मेवार बनाएमात्र समयमै परीक्षा सञ्चालन तथा नतिजा प्रकाशन गर्न सकिने उनले जनाए। कापी संकलन क्षेत्रीय कार्यालयले गरे पनि परीक्षा सञ्चालन र नतिजा प्रकाशनको कार्य त्रिवि शैक्षिक क्यालेन्डर अनुसार हुने उनको दाबी छ।
हाल सबै जिल्लाको परीक्षाको उत्तरपुस्तिका जम्मा गरेर केन्द्रमा ल्याउने, त्यसपछि कोडिङ पनि केन्द्रमा गरेर पुनःपरीक्षणका लागि बाहिर पठाइन्छ। त्यसपछि पुनः पनिकामा ल्याएर सबै उत्तरपुस्तिका स्कोरिङ बोर्डले परीक्षण गर्छ। अनि मात्र नतिजा प्रकाशन हुन्छ ।
'यति घुमाउरो गरी परीक्षाको काम गर्दा निकै समय लाग्ने हुँदा त्रिविको शैक्षिक वर्ष ढिला हुँदै गएको हो,' सहनियन्त्रक बेल्बासेले नागरिकसँग भने, 'त्यही भएर अब पनिकाले परीक्षा सञ्चालन तथा व्यवस्थापनको बढीसे बढी अधिकार क्षेत्रीय कार्यालयलाई दिने व्यवस्था गर्दैछ।'
त्रिविका रजिस्ट्रार चन्द्रमणि पौडेलले पनिकाले धेरै महत्वपूर्ण विषयबस्तुको नयाँ व्यवस्था तथा भएकैमा पनि परिमार्जनसहितको प्रस्ताव पठाएको जनाए। उनले त्रिविले दुई साताअघि नै यिनै विषयबस्तुमा निर्णय गर्न विद्यापरिषदको बैठक बोलाएको तर प्राध्यापकहरुले त्रिवि पदाधिकारीलाई नियन्त्रणमा लिएकाले निर्णय गर्न नसकेको बताए।
'हामी अब छिट्टै विद्यापरिषदको बैठक बोलाएर पनिकाको महत्वपूर्ण प्रस्तावहरुमाथि छलफल गर्नेछौं,' रजिस्ट्रार पौडेलले नागरिकसँग भने, 'पनिकाको प्रस्तावले परीक्षा व्यवस्थापन लगायत विषयबस्तुलाई व्यवस्थापन गर्ने भएकाले यसमा विद्यापरिषदले टुंगो लगाउनेछ।'