बाजुरा, कार्तिक १३ - बाजुराको ब्रह्मतोला, बजेडीका स्थानीय बासिन्दाले भारतमा चौकीदारी गरी आर्जन गरेको कमाइबाट गाउँमा विद्यालय सञ्चालन गरेका छन् । स्थानीयकै पहलमा डेढ दशकअघि स्थापना गरिएको बजेडी विद्यालयलाई हाल निम्न माध्यमिक तहको बनाइएको छ । स्थापनाकालदेखि उक्त विद्यालय सञ्चालनका लागि भारतमा चौकीदारी गर्दै आएका स्थानीयवासीले नै रकमको जोहो गर्दै आएका छन् ।
बजेडीबाट प्रायः घरका एक जना भारतका विभिन्न सहरमा कार्यरत छन् । उनीहरूमध्ये अधिकांश भारतका विभिन्न स्थानमा रातभर चौकीदारी गर्दै आएका बजेडीका बासिन्दाले विद्यालयकै लागि भारतमा कोष बनाएर रकम पठाउने गरेका हुन् । 'अघिल्लो वर्ष डेढ लाख संकलन गरी शिक्षकको तलब दियौँ,' स्थानीय अभिभावक खडकराज जोशीले भने । गाउँका सयभन्दा बढी सदस्यले विद्यालय सञ्चालनका लागि भारतमा नियमित रकम जम्मा गरेर पठाउने गरेको विद्यालय व्यवस्थापन समिति अध्यक्ष दयाराम जैशीले बताए । 'आफूले कमाएको रकमबाट वाषिर्क ५ प्रतिशत रकम भारत पुगेका कामदारले विद्यालयका लागि छुट्याउने गरेका छन्,' अध्यक्ष जैशीले भने ।
आठ कक्षासम्म पठनपाठन हुने भए पनि शिक्षक संख्या अपुग छ । जिल्ला शिक्षा कार्यालयले प्रावि तहका तीन शिक्षकको दरबन्दी छ भने निमावि तहका लागि एक जनामात्रै राहत दरबन्दी दिएको छ । अपुग चार शिक्षकको निजी स्रोतबाट व्यवस्था गरिएको प्रधानाध्यापक भानुभक्त जोशीले बताए । 'चन्दाबाट प्राप्त रकम निजी तहका शिक्षकको पारिश्रमिकका लागि खर्च गर्दै आएका छौं,' प्रअ जोशीले भने । विद्यालय सेवा क्षेत्रमा अधिकांश दलित समुदायका बासिन्दाको बसोबास छ । गाउँ नजिक अरू विद्यालय नभएकाले स्थानीय बासिन्दा गाउँमै विद्यालय सञ्चालन गर्ने कस्सिएर लागिपरेका हुन् । 'दलित समुदायका बासिन्दा शिक्षामा पछाडि भएकाले गाउँमै विद्यालय सञ्चालन गर्न जुटेका हांै,' स्थानीय दलित अगुवा धनीराम नेपालीले भने ।
चौकीदारी गर्न भारत रहेकाहरूले रकम संकलन कार्यलाई सहज बनाउन उनीहरूले हरेक महिनाको १० तारिखमा सबै जना एकै ठाउँमा भेला भई विद्यालयकै लागि भनेर खडा गरेको कोषमा रकम जम्मा गर्ने गरेको धनीरामले बताए ।
पहुँच नभएकाको समुदाय भएकाले जिल्ला शिक्षा कार्यालय र राजनीतिक दलहरूले आफ्नो विद्यालयलाई स्रोत वितरणमा पछाडि पारेको स्थानीय बासिन्दाको आरोप छ ।