काठमाडौँ । शिक्षा मन्त्रालयले माध्यमिक तहको परीक्षा प्रादेशिक सरकारले सञ्चालन गर्ने प्रस्ताव अगाडि सारेको छ । शिक्षा मन्त्रालय, युनेस्को र शिक्षा पत्रकार सञ्जाल (इजोन)ले शिक्षा पत्रकारहरुका लागि सञ्चालन गरेको "शिक्षा र संघीयता" विषयक दुई दिने प्रशिक्षणमा मन्त्रालयका प्रवक्ता डा. हरि लम्सालले यस्तो जानकारी दिनुभयो । मन्त्रालयले संघीय संरचनामा मुलुक गई सकेपछि शिक्षासम्बन्धी दायित्व र जिम्मेवारीका बारेमा बाँटफाँट गरेको छ । सो प्रस्तावलाई संघीय मामिला मन्त्रालयमा पठाउने तयारी गरिएको छ । सहसचिव डा. लम्सालले केन्द्र (संघ), प्रादेशिक सरकार र स्थानीय सरकारले कुन कुन क्षेत्रको जिम्मा लिनुपर्दछ भन्ने खाका तयार गरिएको बताउनुभयो । उहाँका अनुसार केन्द्रले परीक्षा बोर्डमार्फत उपलब्धि परीक्षण गर्ने छ भने प्रादेशिक शिक्षा बोर्डमार्फत माध्यमिक तहको परीक्षा सञ्चालन र प्रमाणिकरण गरिने छ । त्यस्तै, आधारभूत तहको अन्तिममा लिने परीक्षा सञ्चालन स्थानीय सरकारको दायित्व हुनुका साथै प्रमाणीकरणको जिम्मा पनि उसैको हुनेछ । उहाँले शिक्षक व्यवस्थापन नीति केन्द्रले बनाए पनि शिक्षक व्यवस्थापन प्रादेशिक सरकारले गर्ने प्रस्ताव अगाडि सारिएको जानकारी दिनुभयो । शिक्षा पत्रकारहरुलाई शिक्षा मन्त्रालयका सहसचिव डा. हरि लम्साल, राष्टिय योजना आयोगका सहसचिव डा. तीर्थराज ढकाल, पूर्व शिक्षा सचिव जनार्दन नेपाल, अर्थ मन्त्रालयका सहसचिव निर्मलहरि अधिकारी, युनेस्को काठमाडौँ कार्यालयका शिक्षा विशेषज्ञ तपराज पन्त, नेपाल पत्रकार महासँघका पूर्व अध्यक्ष धर्मेन्द्र झाले प्रशिक्षण दिनुभएको थियो । |
प्राबिधिक शिक्षा देश बिकासको आधार कुनै प्रविधिसँग सम्बन्धित भएर हासिल गरिने व्यावसायिक ज्ञानलाई प्राविधिक शिक्षा भनिन्छ । सामान्यतया शिक्षाको अर्थ ज्ञान आर्जन गर्नु वा केही सिक्नु भन्ने हो । शिक्षाले नै मानिसलाई कुनै विषयमा निष्णात वा पारङ्गत बनाउँछ । यसकारण यन्त्र, उपकरण, मेसिन, उदोगधन्दा, कलकारखाना लगायतका विभिन्न प्रविधिसँग सम्बन्धित ज्ञानलाई प्राविधिक शिक्षा भनिन्छ । यस्तो शिक्षा वर्तमानको आवश्यकता बनेको छ । प्राविधिक शिक्षाको माध्यमबाट वर्तमान समयमा व्यक्तिले आफ्नो आर्थिक स्थिति सुदृढ बनाई राष्ट्रिय अर्थतन्त्रमा समेत योगदान गर्नसक्छ । वर्तमान समय विज्ञान र प्रविधिको समय हो । मुलुकको विकासका लागि भौतिक तथा प्राकृतिक साधन स्रोतको जति मात्रामा भूमिका रहन्छ त्यो भन्दा बढी भूमिका जनशक्ति वा मानवशक्तिको रहन्छ । देश विकासमा महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्ने मानवीय पूँजी निर्माणका लागि प्राविधिक शिक्षा अपरिहार्य छ । प्राविधिक ज्ञान आर्जन गरेको व्यक्तिले मात्र प्राकृतिक साधन र स्रोतको समुचित उपयोग गरी मानवकल्याणका निमित्त योगदान दिनसक्छ । हाम्रो देश नेपाल विश्वका अन्य कतिपय मुलुकको दाँजोम