प्रकृति अधिकारी,
काठमाडौँ, मङ्सिर १३ गते । देशभरिका सबै विद्यालयका सबै विद्यार्थीको नामसहितको विवरण शिक्षा विभागको कम्प्युटरमा देख्न पाइने भएको छ ।
विद्यार्थी ‘ट्रयाकिङ’ कार्यक्रम अन्तर्गत प्रत्येक सामुदायिक र निजी विद्यालयमा अध्ययनरत प्रत्येक तहका विद्यार्थीको लगत राख्न थालिएको छ ।
शिक्षा विभागको अनुसन्धान तथा शैक्षिक सूचना व्यवस्थापन शाखाका उपसचिव शंकर थापाले विद्यालय तहको तथ्याँक शुद्धिकरणका लागि यसरी विद्यार्थीको नामनामेसीसहितको लगत राख्न थालिएको जानकारी दिनुभयो ।
विद्यार्थीको नाम, थर, भर्ना वर्ष, लिङ्ग, कक्षा, थर, बाबु र आमाको नाम, जन्ममिति, अपाँगता, पाएको छात्रवृत्ति र छात्रवृत्तिको किसिम, पूर्व प्राथमिक तहको अनुभव लिएको वा नलिएको लगायतका बारेमा लगत राखिएको छ ।
उहाँले भर्खरै यसरी नामनामेसी सँकलन गर्न थालिएको र तिनलाई कम्प्युटरमा समेत समावेश गरिँदै गएको जानकारी दिँदै हालसम्ममा पर्वत, दाङ, रुपन्देही, भक्तपुर लगायतका विद्यालयहरुका सबै विद्यार्थीको लगत राखिसकिएको बताउनुभयो ।
“सबै जिल्लाले केही समयभित्रै सबै लगत उपलब्ध गराइसक्ने छन्” उहाँले भन्नुभयो, “यो आर्थिक वर्षभित्र सबै जिल्लाका सबै तहका सबै विद्यार्थीको लगत हामीसँग उपलब्ध भइसक्ने छ ।”
हाल बढी विद्यार्थी देखाएर अनुदान पचाउने प्रवृत्ति झाँगिदै गएको छ । विभागको यस्तो अभियानबाट त्यस्तो प्रवृत्ति रोकिने अपेक्षा गरिएको छ ।
विद्यालयको लगत स्रोतकेन्द्र, जिल्ला शिक्षा कार्यालय हुँदै विभागसमक्ष पठाइएको छ । यसबाट विद्यार्थीको लगत सम्बन्धित सबै निकाय समक्ष पुग्नेछ ।
उहाँले विद्यार्थीको उपलब्धिलाई पनि क्रमशः समावेश गरिँदै जाने बताउनुभयो । लगतलाई कम्प्युटरमा अद्यावधि गर्न सकिन्छ । अहिले लगत राखिएका विद्यार्थीमध्ये उत्तीर्ण हुने, दोहा¥याउने, दोहोरो कक्षा चढ्ने, विद्यालय छाड्ने को को हुनेछन् भन्ने कुरालाई अद्यावधिक गरिनेछ ।
“हरेक विद्यार्थीको व्यक्तिगत रेकर्ड रहन्छ” उपसचिव थापाले थप्नुभयो, “बीचमा छाडेका विद्यार्थीहरु कहाँ पुगे ? उनीहरु कुन विद्यालयमा भर्ना भए वा भएनन् भन्ने थाहा हुन्छ ।”
यस वर्षबाट शुरु गरिएको यस्तो व्यवस्थाबाट आगामी १० वर्षपछि एसएलसी परीक्षामा सहभागी हुने विद्यार्थीका बारेमा विस्तृत जानकारी राज्यले राख्न पाउनेछ । उहाँका अनुसार कति विद्यार्थी कक्षा १ मा भर्ना भए र कतिले एसएलसी परीक्षा दिए, कतिले एसएलसी परीक्षा दिँदा कति वर्ष लगाए लगायतका जानकारी पनि हासिल हुनेछ ।
उहाँले यस्तो व्यवस्था अब शिक्षकको पनि गर्ने योजनामा आफूहरु रहेको बताउनुभयो । शिक्षकहरुको नामनामेसी सहितको लगत विभागले राख्न आवश्यक कार्य छिटै शुरु गर्ने बताइएको छ ।
यसरी विभागको कम्प्युटरमा आइपुगेका विद्यार्थीहरुको नामनामेसीलाई इन्टरनेटमा राख्ने सोचाइ भएको छैन । उहाँले वेवसाइटमा राख्दा दुरुपयोग हुनसक्ने सम्भावना रहने बताउनुभयो ।