Skip to main content

आफ्नै गजल, मुक्तक र कबिताहरु

१.
गजल
राणा शासन अन्त्य गरी प्रजातन्त्र आयो
अनि फेरि राजा फाली लोकतन्त्र छायो ।

हजारौं सपुतको ठूलो बलिदानी  पछि
गणतन्त्र जिन्दाबाद भन्दै ऊ करायो ।

प्रजातन्त्र लोकतन्त्र गणतन्त्र सबै आए
भन्न मन लागेको छ गरीबले के पायो ।

राणापछि राजा हुदै राजापछि महाराजा
जो आयो उस्ले आफ्नो दुनो सोझायो ।

गरीबको चुलो निभ्दा देख्ने कोहि छैन
अधिकार माग्दा उल्टै शासक बर्बरायो ।

२०७२ फागुन ७ गते । ७:२३pm

२.
एउटा चोरले अर्को चोरको बाटो देख्दो रैछ
ठूलोको सामु सानोले यहाँ घुंडा टेक्दो रैछ ।

भागबन्डा मिलेनछ कि खै कसो भएछ कुन्नी
चोरले पनि फेसबुकमा स्टाटस  लेख्दो रैछ ।

भित्र भित्रै चोर्दै हिडछ बाहिर भने साधु बन्छ
यही हो चोर भनौ भने आबरणले छेक्दो रैछ ।

देखिन्छ कि कतै आफ्नै पद चाप भनि उस्ले
लुकि लुकि आफै आफ्ना सबुद मेट्दो रैछ ।

चोरी चोरी आफै मात्र खाने पनि कहाँ हो र
नजराना बुझाउनलाई ठूलै मान्छे भेट्दो रैछ ।

२०७२ फागुन ९ गते /९:५०am
३.
सेवा प्रबेश गर्ने बेला भनसुनले ऊ छिरयो ।
जब संस्थाभित्र छिरयो सबैलाई पो पिरयो ।

घडिले दश बजाउदा हाजिर कहिल्यै हुन्न
अतिरिक्त क्रियाकलाप उस्ले कहिल्यै छुन्न ।

बांगा मात्रै कुरा गर्छ बोल्ने गर्छ  चर्को संग
कहिले झगडा एउटासंग कहिले अर्कोसंग ।

साँचो कहिल्यै बोल्ने हैन बनावटी कुरा गर्छ
ढांट छल गरी गरी आफ्नै स्वार्थ पूरा गर्छ ।

फूर्ति मात्रै लगाउंछ बिषय बस्तु जान्ने हैन
आफू भन्दा माथिल्लोले भनेको मान्ने हैन ।

कनिकुथी पढेकोथ्यो बिर्से होला उस्ले सबै
एउटै प्रश्न हल गर्दैन गेस,गाइड,नोट नभै ।

धाक धम्की डर देखाई केटाकेटी तर्साउंछ
बुझ्ने गरी सिकाउंदैन उल्टै लाठी बर्षाउंछ ।

राजनीतिको फेरो उस्ले दह्रो गरी समाएछ
यता ठगठाग उता भने राम्रै नाम कमाएछ ।

कहिलेकाहीँ यता आउने नत्र उतै धाउने
यस्ता काम चोरलाई कस्ले ठेगान लाउने ।
२०७२-११- १०/९:२०am

४.
बिसौं बर्ष खर्च गरी  डिग्री पास गर्यो काम छैन
जागिर खोज्दै भौतारियो गोजीभित्र दाम छैन ।

जता जान्छु उतै देख्छु पैसावालाकै रवाफ छ
कुन देश गयो कति ल्यायो सवाल जवाफ छ ।

पल्ला घरे हर्के अस्ति युकेबाट नेपाल आको
यसो हेर्दा जिऊ भरी सुनै सुनका सिक्रि लाको ।

काठमाण्डू र पोखरामा दुईटा घर किन्या छरे
थोत्रा चप्पल लगाउनेले कार चढेर हिन्या छरे ।

हिजो मात्रै महोत्सबमा लाखौं रकम दान गरेछ
आयोजकले पनि उस्लाई गर्नु सम्म मान गरेछ ।

तल्ला घरे चक्रे भने गाउँकै स्कूल धाउने गर्छ
झिस्मिसेमा ड्युटी जान्छ साँझ घर आउने गर्छ ।

पेन्सन पाक्ने बेला भयो अस्थायी जागिर खान्छ
महँगीले नेटो काटयो घरको खर्च के ले धान्छ ।

२०७२-११-१०/११:०८pm

५.
मुक्तक
१.
ऊर्जा नदी बगेको छ अन्धकार बीचबाट
नियतिले ठगेको छ अन्धकार बीच बाट ।

बत्ती मुनि अध्यारो हुन्छ भन्थे  बूढा पाका
बाल्नअन्तै लगेको छ अन्धकार बीचबाट ।

२०७२-११-११
६.
कर्णालीको अनिकाल  देख्ने कोहि छैन
चुलो नबलेको ब्यथा लेख्ने कोहि छैन ।

भुकम्पले घर भत्के केटा केटी पालमुनि
न्यानो नाना लागाएर सेक्ने कोहि छैन ।

राहतको बहानामा अरबौंको भ्रष्टाचार
बिपत्तिको हुरी बतास छेक्ने कोहि छैन ।

हिजो भोट माग्ने नेता आज हराएछन
दुखियाको आँगनीमा टेक्ने कोहि छैन ।

२०७२-११-१२/८:१० am
७.
बिदेश गई हण्डर खाई स्वदेश फर्के सेते,काले
साहुसंग  ऋण खोजी खसी बाख्रा पाल्न थाले ।

खरबारीको डाले घाँस र घरकै अन्न खुवाएर
उन्नत जातका बाख्रा मोटा बनाई तिन्ले पाले ।

बाख्रा मात्रै कहाँ हो र लोकल कुखुरा सँगै थिए
आँगनीमा नांची नांची लड्न थाले खसी भाले ।

खेतबारी मलिलो भो अन्न दोब्बर फल्न थाल्यो
जब तिनले मल, जुतो ,सुलि लगी खेतमा हाले  ।

दुई जनाको उद्यमले  ब्यबसायिक रूप लियो
शहरमा घर घडेरी जोडे धन कमाए मज्जाले ।

ती दुईको ईलम देखि चकित छन् गाउंलेहरु
पछुताउन थालि सके बिदेश ग'का हर्के लाले ।

कर्म गर्न सके यहीं  हिरा मोती फल्छ  बाबू
धन कमाउन बिदेश नजाऊ भन्न थाले बाले ।

२०७२-११-१३
८.
अर्थ खोज

आफू रोएर अरुलाई हसाउनुको अर्थ खोज ।
आफै खडेर अरुलाई बसाउनुको अर्थ खोज ।।

अरुको दुःख पीडामा पनि परेलीको डिलबाट ।
तपतप गर्दै अश्रुधारा रसाउनुको अर्थ खोज ।।

स्वार्थी नै स्वार्थीहरुको यो पापी दुनियाबीच ।
आफू मरेर अरुलाई बचाउनुको अर्थ खोज ।।

आफ्नै भलो गर्नेहरु त कैयौ भेटिन्छन यहाँ ।
बिपत्तिमा मृत्युलाई पचाउनुको अर्थ खोज ।।

२०७२-११-१४/८:३९pm
९.
आफू मरेर अरुलाई बचाउनेलाई सलाम छ ।
आज नौलो इतिहास रचाउनेलाई सलाम छ ।।

अमर बनी बस्यौ तिमी नेपालीको ढूकढूकिमा ।
बिपत्तिमा मृत्युलाई पचाउनेलाई सलाम छ ।।

आफ्नो गाउँ आफैं बनाऊ जुट गाउँलेहरु
गल,गैंची , बेल्चा उचाली उठ गाउँलेहरु ।

कति सुन्ने अझै पनि भाषण नेताज्यूको
आफ्नो लागिआफै गीटि कुट गाउँलेहरु ।

यदि तिमी स्वाबलम्बी बन्न सिक्यौ भने ।
नेताज्यूले पाउने छैन छुट गाउँलेहरु ।।

एकतामै बल हुन्छ भन्ने कुरा बुझेपछि
केलाई  चाहियो गुट उप गुट गाउँलेहरु ।।

२०७२-११-१५/१०:०८pm
१0.
यस्तो भयो !!!!!!!!!!!!!!

जति दूरी टाढा भयो ।
उति माया गाढा भयो ।।
नजिकैको माया बरु ।
अली बढ़ी छाडा भयो ।

टिप्न खोजें सुन्दर फूल ।
त्यहिं घोच्ने कांडा भयो ।।
हेर्न खोजें मायालुलाई ।
बीचमा छेक्ने डांडा भयो ।

२०७२-११-१९/९:४८am
११.
कोहि भेटिएन ............

सानो छँदा पढ़नु है बाबु भन्ने कोहि भेटिएन ।
दुःख पर्दा आफ्नो मान्छे बन्ने कोहि भेटिएन ।।

यो दुनियां स्वार्थी रैछ आफ्नै दुनो सोझ्याउने ।
दीन दुखिको आफन्तमा गन्ने कोहि भेटिएन ।।

सुख दुःख के हो भनि छुटयाउने चाहना थियो  ।
दुबै कुरा नाङलोमा  नि' फन्ने कोहि भेटिएन ।

मरी जाँदा के के नै लैजान्छु जस्तो गर्नेको पनि ।
आफ्नै लाश गाड्ने खाडल खन्ने कोहि भेटिएन ।

२०७२-११-२०/९:३७pm
१२.
म संग छँदा तिमी हिड्थ्यौ सुन लगाएर ।
तिम्रो हाँसो मेरो खुशी भन्थे गुन लगाएर ।।

तिमी रूँदा मैले आँशु पुछि दिने गर्थे सानु ।
आज किन हास्छ्यौ मलाई रुन लगाएर ।।

औसिको रात झैँ  भयो मेरो जिन्दगानी ।
तिमी भने बसाई सरी गयौ जून लगाएर ।

पोटिलो अन्नको दाना जस्तो जिबनमा
एक्लै छाडि गयौ  मलाई घुन लगाएर ।

२०७२-११-२१/५:४८am
१३.
अनुभूति

हिजो मारामार गर्ने गर्थे
आज सँगै बसेको देखें ।
एकापसमा मिची मिची
गोडामा तेल घसेको देखें ।।

सूर्य पनि पश्चिमबाट
उदाउन थालेछ कि कुन्नी ।
अचम्मै पो भयो आज
दिउसै तारा खसेको देखें ।।

२०७२-११-२१/८ : ५ am
१४.
सबै भन्दा ठूलो घात आफन्तले गर्दो रैछ ।
जिन्दगीमा बज्रपात आफन्तले गर्दो रैछ ।।

दुश्मन खोज्न कतै टाढा नजानु है तिमी ।
लुकिलुकि खुराफात आफन्तले गर्दो रैछ ।।

खै कसरी जोगाउन सक्छु तिम्रो अस्मिता।
परै बाट लामो हात आफन्तले गर्दो रैछ ।।

कहिल्यै भलो सोच्ने हैन नानाथरि बोल्छ ।
घातै हुने झुठो बात आफन्तले गर्दो रैछ ।।

२०७२-११-२४
१५.
अधिकारका कुरा गर्छौ एक दिन दिबस मनाएर ।
गधा जस्तै भयो जीबन बाकिं दिन दास बनाएर ।।

नारी पुरुष एक भन्छौ बिभेद गर्न छोड्ने होईनौ ।
के काम लाग्यो मौलिक हक संबिधानमा जनाएर ।।

कति खुट्टा तान्न सक्छौ तान्दै गर्नु है ।
हिड्ने बाटो कुरी ढुंगा हान्दै गर्नु है ।।

लक्ष्य चुम्न अघि बढ्ने पाइला रोकिदैन ।
सक्छौ भने रोक्ने कडि छान्दै गर्नु है । ।

अति गरे खति हुन्छ थाहा छ कि छैन ।
सोझो जागे दुर्जन हार्छ जान्दै गर्नु है ।

दुनियालाई डस्ने मात्रै बानी तिम्रो रैछ ।
आफूले नै आफ्नो कात्रो बान्दै गर्नु है ।।

२०७२-११-२५ /६:३०pm
१६.
गीत

तिमीले साथ दिन छोड्यौ
कसरी म बाँचु ।
मुटु भित्र पीडा लुकाई
कसरी म हाँसु ।।

जिन्दगीको गोरेटोमा
कति आए कति गए ।
आफ्नो भन्ने मान्छेहरु
पनि आज टाढा भए ।।

टुक्रिएको मुटु सिलाई
कसरी म गाँसु ।
मुटु भित्र पीडा लुकाई
कसरी म हाँसु ।।

तिम्रो मेरो सम्बन्ध त्यो
एकादेशको कथा भयो ।
नदेखिने घाउ बनि
बल्झिरहने ब्यथा भयो ।।

रहरहरु मनमै रुकाई
कसरी म साँचु  ।
मुटु भित्र पीडा लुकाई
कसरी म हाँसु  ।।

२०७२-११-२६/३:३९ pm
१७.
अमृत भनि बिष मलाई पिलाएर गयौ ।
जुनिभरी बल्झिने याद दिलाएर गयौ ।।

तिमीसँगै जुनि काट्छु भन्ने गथ्यौ सानु ।
आज किन आफ्नै मेसो मिलाएर गयौ ।।

पथ्थर फोडेर बाटो जब अघि बढछ ।
बन्धन तोडेर मान्छे जब अघि बढ़छ ।।

तब खुल्छ यहाँ उन्नतिको मार्गचित्र ।
आलस्य छोडेर मान्छे जब अघि बढ़छ । ।

सबैको सहयोगले पो शिखर चुमिन्छ ।
नाता जोडेर मान्छे जब अघि बढ़छ ।।

जोखिम उठाउनुको मज्जा बेग्लै हुन्छ ।
यात्रा मोडेर मान्छे जब अघि बढ़छ ।।

२०७२-११-२९/८:००pm
१८.
नेपालीको दौरा सुरुवाल भेष हराएछ ।
कपाल खैरो देख्छु कालो केश हराएछ ।।

दिनदिनै युबाहरु बिदेशिन थालिसके ।
खोज्दै छु म आज आफ्नै देश हराएछ ।।
१९.
"म कस्तो शिक्षक हुँ ? "

शिक्षणमा सुधार गर्न नचाहने
म कस्तो शिक्षक हूँ ।
नमूना बनेर मर्न नचाहने
म कस्तो शिक्षक हुँ ।।

घरैको छेउमा जागिर चाहिने
काम धन्दा भ्याइने ।
दुई पाइला टाढा पर्न नचाहने
म कस्तो शिक्षक हुँ ।

पुरानै बिधि उही  पुरानै शैली
अबलम्बन गर्दैछु ।
कक्षामा प्रबिधि भर्न नचाहने
म कस्तो शिक्षक हुँ ।।

नराम्रो गर्नेको उदाहरण दिन्छु
राम्रो को सिको छैन ।
कहिल्यै अगाडि सर्न नचाहने
म कस्तो शिक्षक हुँ ।।

२०७२-१२-०१ /५:४८ pm
२०.
कोहि गर्छन् काम यहाँ सधैंभरि मरी मरी ।
कोहि भने डुलि हिड़छन टन्न भुंडी भरी ।।

जतिसुकै जोतिएर काम गरि रहदा पनि ।
भोकै हुन्छन बाल बच्चा हेर कठै बरी । ।

थरथर काप्दै जाडो भयो भन्छन् शिशुहरु ।
कठान्ग्रिने सिरेठो तिन्ले छल्ने कसो गरी ।।

हरेक बर्ष भर्ना अभियान कहाँ चल्छ कुन्नि ।
स्कूल लगी सिकाई दिने कोहि छैन बाह्रखरी ।

केहि दिन भो महामारी फैलिएछ गाऊँ तिर ।
अस्ति देखि घरकी जहान पनि थला परी । ।

खाना, नाना,छाना अनि शिक्षा स्वास्थ्य छैन ।
देशै छोडी मुग्लान जाऊँ झैँ  लाग्छ घरीघरी ।।

२०७२-१२-०२/८:२०am
२१.
भलो गर्छु भन्दा भन्दै ज्यानै पो सुक्न थालिसक्यो ।
आफ्नै मान्छे भन्ने पनि देख्दा लुक्न थालिसक्यो ।।

दुनिया सबै स्वार्थी रैछन आफ्नै दुनो सोझ्याउने।
अरुलाई अघि सार्दा अबसर चुक्न थालि सक्यो ।।

जसको शक्ति उस्को भक्ति शक्तिकै पछि लाग्ने ।
आफ्नै कुकुर आफैसंग आज भुक्न थालि सक्यो ।।

धनकै पछि लाग्छन् सबै तछाड मछाड गरी गरी ।
कमाई छोटो, खर्च मोटो दैनिकी रुक्न थालिसक्यो ।।

ज्ञान, बुद्धि, बिबेक सबै ओझेल परिसकेका छन ।
धनको बिटो नहुनेको स्वाभिमान झुक्न थालिसक्यो ।।

२०७२-१२-०४/८:१६am

२२.
हिजोको हितैषी मित्र आज शत्रु जस्तो भयो ।
बिश्वाशमा ठूलो घात गर्यो नाता सस्तो भयो ।।

मैले ला' का गुनहरु  सबै उसले बिर्सियो कि ।
गुनको बदला बैगुन दियो कस्तो कस्तो भयो ।।

ह्यारी तिमी हरि बन भन्दै गीत गाउन थाले ।
जताततै राजतन्त्र बादी हरु छाउन थाले ।।

आफूलाई गणतन्त्रको ठेकेदार ठान्नेहरु पनि ।
लुकिलुकि हिजोआज नागार्जुन धाउन थाले ।।

कति बस्छौ निदाएर जाग्नू पर्छ अब ।
के हो आफ्नो अधिकार माग्नु पर्छ अब ।।

पाइदैन त्यसै यहाँ खोसिएको अधिकार ।
मुठ्ठी कसी संघर्षमा लाग्नु पर्छ अब । ।

युबाहरु बिदेशिन थाले देश कहाँ बन्छ ।
ठगी खानेहरु देशबाटै भाग्नू पर्छ अब ।।

श्रम गर्नेहरुलाई  सम्मान गर्न सक्नु पर्छ ।
कुरीति र कुसंस्कारलाई त्याग्नु पर्छ अब ।।

२०७२-१२-१५/९:३०am

२३.
पानी परेपछि आकाश खुले जस्तै खुलि देउन ।
कांडा बीच सुन्दर फूल फुले जस्तै फुलि देउन ।।

सजाउने छु तिमीलाई मेरो मनको बगैचामा ।
रस स्वादन गर्दै माहुरी डुले जस्तै डुलि देउन ।।

तिम्रै निम्ति भनि मैले कति दुःख कस्ट सहें ।
अतितका ती यादहरु मनभित्र बटुलि देउन ।।

अन्जानमै धेरै गल्ती गरिंदो रैछ जिन्दगीमा ।
जे कमजोरी भयो हिजो आज सबै भूली देउन ।।

२०७२-१२-१६/१:३०pm
२४.
पढ़दै नपढ़ी यहाँ उत्तीर्ण हुन पाइने भो ।
बढदै नबढ़ि भीमकाय हुन पाइने भो ।।

केको लागि मरिहत्ते गर्छौ ए मूर्खजन हो ।
लड़दै नलडि बिजयी पो हुन पाइने भो ।।

भुलिदेउ तेन्जिङ र पासांगका कथाहरु ।
चढ़दै नचडि शिखरमा हुन पाइने भो ।।

चाहिदैन अब सडाउने ब्याक्टेरियाहरु ।
सड़दै नसडि दुर्गन्धित हुन पाइने भो ।।

२०७३-१२-१९/५:०८am

२५.

कतै केन्द्राध्यक्ष नै जुवाको खालमा भेटिए रे ।
कतै निरीक्षकहरु नशाको तालमा भेटिए रे ।।

अनुगमन गर्न जानेहरुको त कुरै नगरौं हजुर ।
रक्सी , ब्राण्डी बियरको आहालमा भेटिए रे ।।

खुशियाली मनाउँदै छन उता परीक्षार्थी पनि ।
चिन्ता छैन हृष्ट पुष्ट जीउ डालमा भेटिए रे ।।

कही नभाको जात्रा हांडी गाउँमा भन्ने गर्थे ।
आज धेरै हांडी गाउँहरु नेपालमा भेटिए रे ।

२०७२-१२-२०/५:४२am
२६.
जोगीहरुले पनि यहाँ भिक्षाको ब्यापार गर्न थाले ।
ढोंगीहरुले पनि यहाँ इच्छाको ब्यापार गर्न थाले ।।

बिरोधमा हिजो चर्किएर नारा लगाउनेले नै हजुर ।
खुलेआम आज यहाँ शिक्षाको ब्यापार गर्न थाले ।।

खै कसरी निको होला र यो शिक्षाको दीर्घ रोग ।
आफूले आफ्नै यहाँ परीक्षाको ब्यापार गर्न थाले ।।

भो छाडिदेउ अब सबैको भलो चिताउने कुरा गर्न।
खुराफातीले नै यहाँ सदिक्षाको ब्यापार गर्न थाले ।।

राम्रो गर्ने यहाँ नराम्रो बन्छ नराम्रो ले पगरी गुथ्छ ।
खोइरो खन्नेहरुले समिक्षाको ब्यापार गर्न थाले ।।

२०७२-१२-२२/९:२६pm
२७.
काम बिगार्नेआफू हुन्छौ दोष अरुलाई दिन्छौ ।
के हो राम्रो के नराम्रो खै कसरी तिम्ले चिन्छौ ।।

मरी मरी काम गर्ने भोक भोकै सुत्ने गर्छन ।
तिनको पसिनाको मूल्य तिमी आफै लिन्छौ ।।

नयाँ नेपाल, नयाँ नारा, नयाँ तिम्रो अभियान ।
न त कहिल्यै सुध्रीन्छौ तिमी न त बदलिन्छौ ।।

जब बुझ्छन तिम्रो चाला शोषित पीडितजन ।
जुर्मुराउंदै उठन थाल्छन तिमी त सिद्धिन्छौ ।।

२०७२-१२-२३/१०:१५ am
२८.
औसिको रात झै जीबन कालो भए पनि ।
आँशु झर्दा आँखा पुछ्ने टालो भए पनि।।

जुनिजुनि सम्म तिमीलाई सम्झी रहूँला ।
अस्ताउने आखिर मेरै पालो भए पनि ।।

सुख छोडी दुःख बीच रम्ने बानी परेको छ ।
उस्लाई नाफा मेरो भागमा हानी परेको छ ।।

उसको जीबन घाम ताप्दै बितेको छ अरे ।
यता हावा हूरी मुसलधारे पानी परेको छ ।।

खै कसरी उपर गर्न सकिन्छ र अब यहाँ ।
टाट पल्टिने कारोबारमा लगानी परेको छ ।।

अस्मिता जोगाउने कुरा गर्नु ब्यर्थ लाग्यो ।
बलिष्ठ दुई पाखुराबीच जवानी परेको छ ।।

सिद्धान्त र ब्यबहारमा स्खलित भए पछि ।
संसारलाई जित्ने सपना खरानी परेको छ ।।

२०७२-१२-२५/५:५१ am
२९.
केहि साथी उडि गए बनि सके परदेशी ।
केहि तल बसाई सरे भई सके मधेशी ।।

यसो हेर्दा मत गाउँमा एक्लै पो भएछु ।
भन्न थाले तं भूमि मात्र भइस घरदेशी ।।

भन्नेले जे सुकै भनुन यही बसिरहन्छु म ।
किनकिन प्यारो लाग्छ आफ्नै गाउँबेशी ।।

परदेशिका पीडा उस्तै मधेशिका उस्तै ।
के लाई रहर गर्नु परयो आंखैले देखेसि ।।

२०७२-१२-२५/ साँझ ७:३० बजे

३०.
तिम्ले फल मासु लग्यौ मलाई आन्द्रा भुंडी दियौ ।
जिन्दगीको सुन्दर फ़ूल तिमीले नै चूं डि दियौ ।।

के गरौं खै हिसाब किताब असफल जिन्दगीको ।
कोष्ठ भित्र राखी मलाई शुन्यले पो गुणी दियौ ।।

२०७२-१२-२६/५:३९am
३१.
गर्नु पर्नेले उसको काम कुरो गर्दैन भने ।
आफ्नो कर्म आफै गर्न अघि सर्दैन भने ।।

तैले मात्रै बल गरेर केहि हुन्न भूमि यहाँ ।
जब उसको हात बाट माखो मर्दैन भने ।।

नाङ्गो हुने हुँदै जान्छन रमिता हेर तैले ।
चिन्ता नगर उस्ले लाज छोप्नु पर्दैन भने ।।

गाई बस्तु चराउन चरन सम्म लैजाने हो ।
कोचाउन सकिदैन ऊ आफै चर्दैन भने ।।

२०७२-१२-२९/७:३० am
३२.
सन्दर्भ "भर्ना अभियान "

बिद्यालय भर्ना गरौं साना बाबु नानीलाई ।
प्रोत्साहन गर्ने गरौं पढ़ने लेख्ने बानीलाई ।।

माया, ममता, स्नेहले राम्रो सिकाइ दिऊं ।
झोला बोकी रमाइ रमाइ स्कूल जानीलाई ।।

सिर्जनाका लहरहरु उर्लिएर आउने गरी ।
फराकिलो बनाई दिऊं ज्ञानको खानीलाई ।।

नेपालबाटै निरक्षरता उन्मूलन गरौं अब ।
उपलब्धि बढ़ाएर रोकौ शैक्षिक हानीलाई ।।

भूमिराज शर्मा, पर्बत
२०७२-१२-३०/६:३० pm
३३.
सन्दर्भ "नयाँ बर्ष "

आयो आयो फेरि अर्को नयाँ बर्ष आयो ।
गाँऊ शहर जताततै उमङ्गले छायो ।।

मनैभरि खुशीयाली बनैभरि हरियाली ।
बसन्तले रँग फेरयो पालुवा पलायो ।।

नयाँ आशा अभिलाषा सपनाहरु बोकी ।
दुःख पीडा दर्द भुलि हास्न मन लायो ।।

जे भै गयो बहत्तरमा बिर्सि सकेको छु ।
आज खुशी  उमङ्गले यो मनै रमायो ।।

३४.
नव बर्ष बिशेष

राशिफल हेरेको त अशुभ हुन्छ लेख्या रैछ ।
भोलि के हुन्छ भन्ने ज्योतिषिले देख्या रै छ ।।

लेख्नेहरु लेख्दै जाऊ कर्म गर्न छोडिदैन ।
ज्योतिष भनिदेउ भोलि कस्ले भेट्या रैछ ।।

दुनियांको भबिष्य हेर्छौ आफ्नै थाहा छैन ।
तिम्रो आफ्नो हस्तरेखा कस्ले मेट्या रैछ ।।

जेजे पर्छ त्यहि टर्छ भन्दै अघि बढ़छु म त ।
जिन्दगीको सारंगीलाई कर्मैले रेट्या रैछ ।।

भुमिराज शर्मा , पर्बत
२०७३-०१-०१/१:३९pm
३५.
पहाडको चिसो पानी मधेसमा पायो भने ।
मधेसको अन्नपात पहाडमा आयो भने ।।

बिकसित  हुन्थ्यो होला मेरो प्यारो देश ।
पहाड र मधेशले माया प्रीति लायो भने ।।

मधेसका फांटहरुमा गरिखाने आँटहरु ।
कति खुशी हुन्थे होला शान्ति छायो भने ।।

को पहाडी को मधेसी हामी सबै नेपाली ।
देश डुब्छ बिखण्डनको गीत गायो भने ।।

२०७३-०१-०४/८:३६ am

३६.
मुक्तक

१.
जसको बोल्ने ढंग छैन
उही बक्ता बनेको छ ।
जसको लेख्ने ढंग छैन
लेखक हूँ भनेको छ ।।

दुई चार अक्षर लेख्न
पढन नजानेर के भो  ।
तिम्रो भन्दा क्षमता त
हाम्रा गाउँको रनेको छ ।।

२०७३-०१-०५/११:५२pm

२.
जो भनेको मान्दैन उही
आज्ञाकारिताका कुरा गर्छ ।
जो आफै बेइमान छ उ
इमान्दारिताका कुरा गर्छ ।।

बोली र ब्यबहारबीच
दरार पैदा भएको देख्छु ।
जो आफै भ्रष्ट छ उहि
सदाचारिताका कुरा गर्छ ।।

३७.
गजल

ट्राफिकले मापसे जाच्यो गाड़ी रोकेर ।
नेताजी नै हिडया रैछन रक्सी धोकेर ।।

खुल्ला दिशामुक्त क्षेत्र घोषणा गरियो ।
बाटो हिडनु पर्छ अझै नाक छोपेर ।।

साक्षरता अभियानमा धेरै खर्च भयो  ।
पूर्ण साक्षर गाउँ बन्यो ल्याप्चे ठोकेर ।।

दिनभर पुस्तक दिबस मनाएकी छोरी ।
बेलुका घर फर्किन रित्तो झोला बोकेर ।।

दातालाई झुक्याउन हल्लामात्र गर्छौ ।
कुनदिन दाता फर्किंने हुन जिब्रो टोकेर ।।

२०७३-०१-०६/९:३० am

३८.
मुक्तकहरु

१.
पैसा जति उस्कै हातमा
मलाई रित्तो खल्ती भयो ।
राम्रो जति उस्कै पौरख
मेरो भागमा गल्ती भयो ।।

जिन्दगीको बचत खाता
उस्कै नाउंमा खोले पछि ।
ब्याज खान्छे उही मोरीले
मेरो खाता चल्ती भयो ।।

२.
जाडो हुँदा सबैलाई
घाम प्यारो हुँदो रैछ ।
मालिकलाई कामदारको
काम प्यारो हुँदो रैछ ।।

आजकलको जमाना
के आएछ यस्तो कुन्नी ।
अमूल्य यो ज्यान भन्दा
दाम प्यारो हुँदो रैछ ।।

   
२०७३-०१-०७/९:३० am

३९.
लोकतन्त्र बिशेष
लोकतन्त्र गणतन्त्र भन्दै दिन बित्यो ।
नेताजीको भरिया बन्दै दिन बित्यो ।।
भट्याएका सबै तन्त्र देशमा आइसके ।
जमीन्दारको खोरिया खन्दै दिन बित्यो ।।
झुपडी नि भत्काइ दियो पापी भुकम्पले ।
आकाशका ताराहरु गन्दै दिन बित्यो ।।
गास छैन बास छैन बाच्ने आश छैन ।
येन केन प्रकारेण झण्डै दिन बित्यो ।।
२०७२-०१-११/९:४६am

४०.
भुकम्प बिशेष
भुकम्पले घर भत्क्यो आफन्तको लास भयो ।
बर्ष दिन बितिसक्यो त्रिपाल मुनि बास भयो ।।
पीडा अझै मेटिदैन झल्को आउँछ घरि घरि ।
हजारौंको मृत्युसँगै धनजन सत्यानास भयो ।।
पीडितलाई राहत दिने भाषण मात्र गरी बस्यौ ।
गोदाममा राहत सड्यो यता आधा गास भयो ।।
धेरै ठूलो सहयोग आयो कता गयो पत्तो छैन ।
आज भोलि हल्ला सुन्छु नेताजीकै पास भयो ।।
कस्लाई पो सुनाऊँ खै पीडितका दुःख ब्यथा ।
भोट हाली पठाएको नेता झन बदमास भयो ।।
२०७३-०१-१२/६:५२am
४१.
जलस्रोतको धनी देशमा गाग्री हानाहान भयो ।
लोकतन्त्रको नाम जप्दै कुर्ची तानातान भयो ।।
दश पढयो गाउँ छोड्यो बाह्र पढयो देशै छोड्यो ।
रोजगार खोज्दै बिश्वभरि डुल्ने पहिचान भयो ।।
पछि परे जागिर खाने भन्दै गाउँमा अल्झिनेहरु ।
दुई चार बर्ष बिदेश बस्ने आज नम्बर वान भयो ।।
पढयो लेख्यो काम छैन हात मुख जोर्न माम छैन।
दक्षता र योग्यताको आज यहाँ अपमान भयो ।।
२०७३-०१-१५/९:१७

Popular posts from this blog

कार्यमूलक अनुसन्धान सम्बन्धि जानकारी र केही नमुनाहरु

एक्सन रिसर्च  सन् १९०३ पश्चात् कार्यमूलक अनुसन्धानको प्रयोग शैक्षिक क्षेत्रमा सुरुआत भएको हो । अधिकांश शिक्षकहरु स्वयम्मा एक्सन प्लान, एक्सन रिसर्च, प्रोजेक्ट वर्क जस्ता टर्महरुमा अलमलमा परेको वा एकै प्रकारले व्याख्या गर्ने र बुझ्ने गरेको समेत पाइएको छ ।विशेषतः शिक्षण सिकाइ प्रक्रियाको सिलसिलामा शिक्षकले फेस गर्नुपरेका समस्याहरु समाधान गर्नका लागि कार्यमूलक अनुसन्धान गर्ने र उक्त अनुसन्धानबाट शिक्षण सिकाइमा आएको सुधारसहितको प्रतिवेदन प्रस्तुति एक महत्वपूर्ण शैक्षिक पक्षमा हामी शिक्षण पेसाकर्मीहरु जुटिरहेका छौं । शैक्षिक स्तरीयतामा अभिवृद्धि सहितको कक्षाकोठाको क्रियाकलापमा सहजता र सरलता स्थापना गर्दै दैनिक शैक्षिक क्रियाकलाप समस्यामूक्त बनाउने काम नै एक्सन रिसर्चको अभिष्ट हो । यो गरेर सिक्ने विधि हो । एक्सन रिसर्च के हो ? एक्सन रिसर्चको व्यापक परिभाषा र अर्थको सहजीकरण लामो र विस्तृत विषय हो । संक्षिप्तमा त पहिचान हुनु जरुरी छ नै । खासगरी शिक्षकद्वारा गरिने ...

प्राबिधिक शिक्षा

प्राबिधिक शिक्षा देश बिकासको आधार कुनै प्रविधिसँग सम्बन्धित भएर हासिल गरिने व्यावसायिक ज्ञानलाई प्राविधिक शिक्षा भनिन्छ । सामान्यतया शिक्षाको अर्थ ज्ञान आर्जन गर...

कार्यमूलक अनुसन्धान प्रतिवेदन(Action Research Report)

विद्यार्थीलाई नियमित गृहकार्य गराउन कसरी सकिएला भन्ने विषयमा गरिएको  कार्यमूलक अनुसन्धान प्रतिवेदन अनुसन्धानको पृष्ठभूमि ः   विद्यार्थीहरुमा शिक्षकले दिएको गृहकार्य सकेसम्म नगर्ने प्रवृत्ति प्रायः कक्षाहरुमा देखिन्छ । शिक्षकहरु जतिवेला पनि विद्यार्थीलाई अल्छि भए, दिएको काम कहिल्यै गर्दैनन् , घरमा कपी, किताब पल्टाउँदैनन् भनेर विद्यार्थीलाई दोष दिइरहेका हुन्छन् । तर विद्यार्थीलाई क्रियाकलापप्रति कति बनाउन सकिएको भन्ने कुरातर्फ ध्यान दिँदैनन् । मलाई हाम्रा विद्यालयहरुका विद्यार्थीले गृहकार्य कत्तिको गर्छन् । कम गर्छन वा बढी गर्छन् भनेर थाहापाउने प्रयत्न गरे तर धेरै शिक्षकका कक्षाहरुमा गृहकार्य कम गर्ने समस्या रहेको पाएँ । यसै कुरालाई अध्ययनको विषय विषय बनाएर अधिकांश विद्यार्थीहरु गृहकार्य किन गर्दैनन् यस कुराको बारेमा अनुसन्धान गर्ने चाहना बढ्यो र त्यसलाई नै कार्यमूलक अनुसन्धानको विषयवस्तु बनाएर अध्ययनको काम सुरु गरें ।   समस्याको पहिचान   मैले पढाउने विद्यालयको कक्षा ७ को अंग्रेजी सेक्सनमा जम्मा १९ जना विद्यार्थीहरु अध्ययनरत छन् । उक्त कक्षामा म दोश्रो ...